MONA LİSA’NIN GÜLÜMSEMESİ ve BEDEN DİLİ

Hiç düşündünüz mü, Mona Lisa’nın gülümsemesi ile alakalı bir fikriniz var mı?

1500 yılların başlarında Leonardo da Vinci’ nin yaptığı tablodur;  Mona Lisa. Ve aynı zamanda en çok tartışılan görsellerin başında gelir. Yüzyıllar boyunca akademisyenler Mona Lisa’nın gülümsemesini gerçek ya da sahte olup olmadığı hususunda tartışmışlardır. Bu gülümsemenin sevginin bir göstergesi mi yoksa yapmacık bir gülümseme mi olduğu tartışıldı. İlk bakışta sıcak bir gülümseme gözükse de yakından incelendiğinde ağzının köşelerinin yukarı doğru kıvrılmış olsa da- ki yukarı doğru sırıtma gerçek bir gülüşün göstergesidir- yüzünün geri kalanı oldukça serbesttir.

Oysa gerçek ve içten gülümsemeler her ne kadar yukarı doğru ağzın köşeleri kalksa da göz kenarlarında kırışması gerekmektedir. Karşıdan bakıldığında Mona Lisa gülümsemesi kendini ele veriyor.      

Tabi bu gülümsemeyle net bir şekilde bir şey söylemek mümkün değildir. Ama portrenin tamamlanması günler ve haftalar aldığı için, her seansta farklı bir postür sergileyeceğinden bu SEANSLAR arasında Mona Lisa’nın adapte olmasında zorluk yaşanmış denebilir. Belki de ilk başlarda bu bayan mutluydu ama günler ya da haftalar geçince farklı zamanlardaki bu yüzlerin ifadesi değişikliğe uğradı ve kolay sıkılan bir pozisyona geçti. Doğallıktan uzaklaşan bir hayal ve portrenin bir an önce bitmesini istiyordu.

Sanat tarihçileri bu yorumu yapmacık gülümsemenin arkasındaki anlamı tartışmaya devam edecek. Tabi bu bayanı bütünsel olarak değerlendirseydik yani duruşunu, pozisyon, bacak bacak üstüne atıp atmadığını ya da ayağını yerde düz tutup tutmadığına görebilseydik çok daha kolay bir şekilde bu projeyi ifade edebilirdik.

Burada dikkati çeken, Mona Lisa’nın gülümsemesi ile ilgili mutlu, üzgün ya da rahatsız olması değildir. Asıl önemli olan 18’in yüzyılda bile Da Vinci’nin bu gülümsemenin farklı bir duyguyu ifade edebileceğini ya da isteyebileceğini biliyor olmasıdır. Da Vinci’nin beden dilinin üstatlarından birisi olduğu şüphe götürmez bir gerçektir.

Anlatmak istediğim insan iletişiminin yalnızca üçte birinin sözlü olduğunu öne sürmektir yani eğer beden dilini gözardı ederseniz, size sunulan etkileşiminin üçte ikisini kaybedebilirsiniz. Onun için beden dilinin önemini anlamak çok önemlidir. Daha sonraki yazılarımda bu beden dili ile ilgili yazılarıma devam edeceğim. Sevgiyle kalın.