Arabaşı ya da ara aşı çorbası, Türk mutfağının İç Anadolu'ya özgü çorbası. Tarihi Selçuklu'ya dayanmakta. Diğer beylikler de bu yemeği Karamanoğulları'ndan öğrenmiş ve İç Anadolu Bölgesi'nde yaygınlaşmış.
ARA SICAK
Arabaşı isminin nereden geldiği konusunda farklı rivayetler olmakla birlikte kesin bir bilgi yoktur. Yaygın görüş özellikle İç Anadolu Bölgesi'nde soğuk kış günlerinde akşam yemeğinden sonra ara sıcak olarak tüketildiğinden “ara-aşı” kelimelerinden geldiği yönünde.
HAMURLA YENEN TEK ÇORBA
Çorbanın özelliği ekmek ile birlikte değil, beraberinde hamur yutularak yenmesi. Çorbası ile hamuru birbirinden ayrılamaz bir yemek olan arabaşı çoğu yörede bir ritüel.
Yalnızca un, su ve biraz da tuz eklenerek pişirilen hamur; ilk örnekleri keklik etiyle, sonraki örnekleri horoz etiyle yapılan bu çorbayla yutularak tüketilmektedir. Eskiden çorbası aynı tastan ortak olarak içilirdi ve çorbaya hamuru ilk defa düşüren kişinin evinde bir sonraki arabaşı yapılırdı.
TAVUK, HİNDİ, KAZ ETİ
Öncelikle, arabaşı çorbası, ekmekle değil özel bir hamur olan "arabaşı hamuru" ile tüketilmekte. Bu hamur, un ve su karışımıyla hazırlanır, baklava dilimi şeklinde kesilir ve çorbayla birlikte çiğnemeden yutulur. Çorbanın karakteristik lezzetini kazandıran ise, tavuk, hindi veya kaz etiyle hazırlanmasından kaynaklanır. Ancak, bu tarife yöreden yöreye küçük değişikliklerle karşılaşmak mümkündür. Özellikle bazı bölgelerde arabaşı hamuruna buğday unu yerine mısır unu eklenirken, bazı yerlerde hamura ekstra nişasta da eklenebilmektedir.
ÇORBANIN ÇIKTIĞI YER KONYA MI?
Konya başta olmak üzere, Kırşehir, Yozgat, Kayseri ve Karaman gibi şehirlerde kış aylarında sofraların vazgeçilmezi olan bu çorbanın gerçek adı bilinmiyor. Kimi yörelerde yat geberlik, ara aşı ya da Arap aşı şeklinde isimlendirilse de aslında bu lezzetin gerçek adı "arabaşı" olarak ifade ediliyor. ‘Yat geberlik’ isminin kullanılma sebebi ise, bu çorbanın gece geç saatlerde tüketilmesinden kaynaklanmakta.
Arabaşı çorbasının tam olarak hangi yöreye ait olduğu konusu, yıllardır tartışma konusu oldu. Kırşehir ve özellikle Çiçekdağı ilçesi bu lezzeti oldukça iyi bilirken, 2011 yılında Yozgat Belediye Başkanlığı, bu çorbayı "Yozgat Arabaşısı" olarak mahreç işaretiyle tescil ettirmişti. Ancak Konya'da tescilli.
