Dijital Dünya Araçları Gerçek Niyeti Anlaşılır Hale Getiriyor Mu?

Araştırmacı- İlahiyatçı / Yazar BEYZANUR YILMAZ, sosyal mecralar ve dijital dünya araçlarının gerçek niyeti anlaşılır hale getirip getiremediğine ilişkin BBN Haber’e önemli değerlendirmelerde bulundu. Sosyal medyadaki paylaşımların birçok konuda ipuçları verdiğini belirten Yılmaz, “Sosyal medya, belirli hususlara bağlı olarak, kişileri analiz etme de fonksiyonel bir araç olabilir” dedi. BBN Haber muhabiri Yelda Hediye Boyraz sordu, Araştırmacı- İlahiyatçı / Yazar Beyzanur Yılmaz cevap verdi.

Dijital dünya araçları hayatımızda yer alan kişilerin bizlere karşı niyetlerini ayırt etme fonksiyonuna sahip bir araç olabilir mi?

-Olabilir. Ancak bizlere karşı olumsuzluk olduğuna dayalı herhangi bir ihtimali doğru, makul ve mantık çerçevesinde değerlendirme durumu söz konusu ise. Çünkü gerçekten ortada bir neden yok iken kurgu dolu bir zihin yapısı olan ya da bu şekilde düşünerek olmayan şeye olmuş gibi inanan kişiler de var. O yüzden baştan bu kesim dışında konuya realist pencereden yaklaşan kişiler açısından bu hususu açıklamak istediğimi belirteyim. Bazen evhama kapılıp sosyal mecralarda gördüğümüz bir yazıyı, fotoğrafı, videoyu ya da başka bir paylaşımı üzerimize alınıp anlık bir refleksle huzursuz olabiliyoruz. Ancak olayı biraz daha sakin bir zihinle ve mantıkla yorumladığımız ya da birileri ile istişare ettiğimiz zaman daha makul kararlar alabiliyor ve olayın hiç de kurguladığımız gibi olmadığını görebiliyoruz. Bu yaklaşım kabul edilebilir.

Bazen soruda da belirtildiği gibi dijital dünya gereçleri fonksiyonel bir yapı olarak karşımıza çıkabilir. İlk başta da ifade ettiğim gibi bizlere karşı art niyet sezdiğimiz ya da bu konuda emin olamadığımız kişileri görmemize yardımcı bir araç görevi üstelenebilir.

Bu durumu ne şekilde anlayabiliriz?

-Bazı kimseler hayatımızdadır, yüz yüze görüşmelerimizin iyi olduğu, birlikte vakit geçirdiğimiz bir husumet yaşamadığımız kimselerdir bu kişiler… Sosyal mecralardaki hal, hareketler ve yapılan paylaşımlardan tam manası ile olmamakla birlikte kişilik analizi yapmak mümkün. Bunun için psikoloji bilimine ait bir alt yapıya sahip isek daha da şanslıyız diyebilirim.

Peki kişileri biraz daha spesifik açıdan düşündüğümüzde nasıl değerlendirebiliriz?

-Bu konuda birkaç durumdan bahsetmek istiyorum. Genel olarak analizi yapmamızı sağlayan şeyler, paylaşım odaklı diyebilirim. Sosyal medyadaki paylaşımların %70-80'i kişilerin bazı uç noktalardaki anlarının eseri olabiliyor. Aşırı aşk, sinir, eğlenme isteği, hüzün vb. gibi durumlarda bunu karşıdaki kişilere o anki ruh halini yansıtmak amaçlı paylaşımlar olup bu paylaşımlar geçici ruh halini yansıtıyor, denilebilir ve bireysel yansıma dışında bizlere yönelik herhangi olumsuz bir şeyi göstermez. Ancak kişilerin bazen kıskacına aldığı ve özellikle o kişiye mesaj vermek amacıyla yaptığı paylaşımlar vardır ki bu paylaşımları yukarıda belirttiğim mantık çerçevesinde değerlendirme sonucu kişilerin bizlere karşı olan niyetini anlayabiliriz. Bu mesajlar bir nevi “Sana mesajımı bu platformdan gönderiyorum, artık anlarsın” demek aslında… Ya da beraber iken aramızdan su sızmayan kişileri görüşmediğimiz zamanlarda sosyal mecralarda hayalet takipçi kimliği ile görerek ‘varken yok’ gibi bir aktiflikte olmasına anlam veremeyebiliriz. Ama hayatta her şey mümkün. Her anımızı merakla inceleyen ancak sesini çıkarmadan, bir harekette bulunmadan herhangi bir beğeni, yorum vb eylemi bulunmayan kişiler bu anlamda var. Bir başkası ise belki de geçmişten getirilen toksik duyguları (kıskançlık, nefret, öfke vb) içinde barındıran ve bunu günlük hayatında sosyal mecralar da dâhil birçok alanda gösteren kişilerin, bu duygulara tutsak şekilde sosyal mecralarda beğenerek popüler gördüğü kişileri taklit etme yöntemi ile kendilerini öne çıkarma çabaları da eklenebilir. Tabii ki bu konuda örnekler daha da çoğaltılabilir.

Sonuç olarak ne söylemek istersiniz?

-Velhasıl; Temiz bir zihin ile ve mantığa uygun bir şekilde psikolojik analiz yapmak ve niyet konusunda kişiler ayırt etmek için dijital mecrayı bu yönü ile fonksiyonel bir araç olarak kullanmak mümkün diyebilirim.Yelda Hediye Boyraz