BAĞLANMA PRATİKLERİ: BİR İHTİYAÇ OLARAK VAZGEÇMEMEK

İnsanın içindeki beklentiyi bitirmesi en güzel vedadır. Neden böyle söyledim?

Bir insan kişiliğini birine verip bağlanıyorsa, 5 milyon yıl önceki gibi fetişizm yapıyordur.

Örneğin bugünkü şeyhlik kavramı 5 milyon yıl önceki totemizmin insana dönüşmüş hali olara nitelendiriliyor. Şeyhlikten bahsedenlere bilim “5 milyon yıl öncesinde yaşıyor, klinik vaka, yapabileceğimiz bir şey yok” diyor.

Bağlanmak!

Birçoğumuz yeni doğan gibiyiz: Yaşamak için bağlanmaya gerek duyuyoruz. Neden bağlanmaya ihtiyaç duyarız?

Dört çeşit ihtiyaç bizi bağlanmaya iter:

1-Güvenli Bağlanma: Ben değerliyim, öteki de değerli; ikimizin de özsaygısı yüksektir. Ben ötekini ve öteki de beni kabul edici, ulaşılabilir, destekleyici, hatta birbirinin hayatını inşa edici olarak görür. Yakınlık kolay kurulur ve bu yakınlık bağımsız bağlanmadır.

2-Saplantılı Bağlanma: Kendimle ilgili olumsuz düşüncelere, kararsızlıklara ve kaygılara sahibimdir. Kendimi değersiz hissederiz. Sevilmeye layık değilimdir. Ötekinin onayına ihtiyacım vardır. Yanı sıra bu bireyler başkaları ile yakın ilişkiler kurma isteği içinde olurlar. Ancak ötekinin kendi ihtiyaçlarına cevap vermesi, hazır bulunuyor oluşu, elde edilebilir oluşu güvensizlik üretir. Bu tür bağlanma pratiğinde sahip özne insanlarla yakınlaşmak ister. Ancak reddedilen ve terk edilen olabilecekleri kaygısı ve önyargısına sahiptirler. Dolayısıyla insanlar ilişkilerinde kendilerini ispat etmeye eğilim taşırlar ve ilişkilerinde takıntılı ve hem de pek gerçekçi olmayan beklentiler biriktirmişlerdir.

3-Kayıtsız Bağlanma: Özne, kendisiyle ilgili olumlu, öteki ile ilgili olumsuz bilişin sahibidir. Ötekinin reddedici tavırlar gözlemlenip bilişe işlenir. Kişinin özerkliği ilişkinin başlangıcı devamı açısından son derece hayati öneme sahiptir. Bu kişiler bağlanma nesnesini sorumsuz ve ulaşılamaz olarak nitelerler dolayısıyla yakın ilişkilerden kaçınlar. Bağlanma gereksinimlerini reddedici tavırlar sergilemelerinin amacı ise olası terk edilme ve reddedilme durumlarına karşı olumlu benlik modellerini koruma yönteminin pratiğidir.

4-Korkulu Bağlanma: Bu tür bir bağlanma güvenli bağlanma stilinin tam zıddıdır. Bu kişiler kendilerinin sevilmeye ve değer görmeye layık olmayan birey olarak konumladıkları gibi başkalarını da güvenilmez ve reddedici olacaklarına dair bir önyargı ve algıya sahiptirler. Kişi her ne kadar onaylanmayı, kabul edilmeyi ister ancak reddedilme korkusu yüzünden yakın ilişkiler kurmaktan korkar, dolayısıyla uzak durur.

Güvenli bağlanma, bireyin duygusal sağlığı için önemli bir kaynaktır. Güvenli bağlanma var mıdır? Güvenli bağlanma duyarlı, sıcak, insanların gereksinimlerini doğru algılayıp yeterli ölçüde karşılayabilmesiyle üretilebilmektedir. Güvenli bağlanma, insanların birbirlerini keşfedebilmesine, uyumlu biçimde birbirini inşa etmelerine zemin hazırlar. Böyle bir bağlanma yönteminde beklentiye yer yoktur, yaşamak, deneyimlemek, pratik vardır.