“Dünya üç grup insandan oluşur, sonuçları ortaya çıkaran küçük bir başarılı grup, olup biteni seyreden oldukça büyük bir diğer grup ve nelerin olup bittiğini bilmeyen muazzam bir kalabalık.” (Murray Butler)

Kurum kültürü ve planlama becerisine sahip kurumlar, işletmeler, olaylara bütünsel bakmayı, mevcut durum ve değişen/değişebilecek şartlara göre nasıl uyum sağlanacağını görmeyi, etkin kaynak kullanımı, işlerin öncelik sırasını bilmeyi, çalışanların aidiyet duygusunu, güçlendirmeyi, etkin, doğru süreç yönetimiyle üst düzeyde verim alma noktasında her zaman ön sıralarda yer alacaklardır.

Özellikle kamu kurumlarının bütçe planlamasını yapabilmeleri ve bütçe disiplinini sağlamalarına yardımcı olan stratejik planlama 5018 nolu “kamu mali yönetimi ve kontrol kanununa” göre bir zorunluluktur. Kısaca bu planlama olmadan bütçe onayı çıkmaz.

Bu yazımızda Milli Eğitim Bakanlığın farklı yıllarda yayınladığı Stratejik Planlarda yer alan Vizyon, Misyon ve Hedefler konusuna yer verilecektir. Daha önce bu köşede yayınlanan stratejik planla ilgili yazımıza aşağıdaki linkten ayrıca ulaşılabilir.

https://bbnhaber.com.tr/yazarlar/yilmaz-tasci/stratejik-plan-3496

Endüstri devrimiyle birlikte 1900–1950 yılları arasında bir ürünü yapabilmek yani üretebilme kabiliyeti en önemli konuydu. O dönemde otomobilin mucidi Henry Ford’ a:

-Neden müşterilerin istediğini önemsemiyorsunuz,

-Neden farklı renkli araçlar üretmiyorsunuz diyorlar.

Bilindiği gibi dünyanın ilk seri üretim otomobili Ford model T. Bu araç uzun yıllar sadece tek model ve tek renk “yani siyah” olarak üretilmiştir. Henry Ford da diyor ki; “Müşteriler siyah olmak kaydıyla istedikleri otomobili seçebilir”. Bu ne demek oluyor? Çok açık,

“Yaptığımı satarım” kimin ne istediğim umurumda değil…

1970’lere gelindiğinde üretim konusu artık tek başına yeterli değildi. Birçok firma üretimde ben de varım diyebiliyordu. Böylelikle “rekabet” denilen konu gündeme geldi. Rekabet edebilmek için de artık yapabilmek değil, düşük maliyetli üretebilmek ön sıralara geldi.

1990’lardaysa işin rengi ve boyutları daha da değişti. Müşterilerin beklentilerini önceden görebilmek, kaliteli olmak, global düşünmek, başka ülkelerde iş yapmak ve markalaşmak gibi kavramlar önem arz etmeye başladı.

2000’li yıllara gelindiğinde internetin, doğal olarak bilgi teknolojilerinin hayatın her aşamasına girmesiyle birlikte, süreci iyi takip edenler tarafından Stratejik Planlama bir yönetim aracı olarak ilk sıralarda yer aldı.

Yönetimlerin kafasındaki vizyon, misyon ve değerlerin en alt kademelere kadar indirgenmesi, ne tür hedeflerin olduğunun çalışanlara anlatılması ve ortak tavır birliğiyle hareket edilmesi gibi bir çok noktada stratejik planlama kurumlar ya da işletmeler için bir yol haritası ve kılavuz niteliğindedir.

Misyon ve vizyon kelimeleri günümüzün iş dünyasında sıklıkla telaffuz ediliyor. Belli bir müşteri potansiyeline sahip olan firmaların hemen hepsi firma bilgileriyle ilgili metinlerinde bu 2 başlığa özellikle yer veriyorlar.

İngilizcedeki “mission” (görev) kelimesinden gelen misyon kelimesi bir kurumun kuruluş amacını, şu andaki varoluş nedenini, tarihini, kurucusu hakkındaki bilgileri, temel sorumluluklarını, kimlere ve hangi alanda hizmet ettiğini ifade eden metinlerin başlıklarında kullanılır.

İngilizcedeki “vission” (Görme gücü, tasavvur, geniş görüş, önsezi, ileriyi görme, öngörü) kelimesinden gelen vizyon kelimesi ise gelecekte ulaşılmak istene nokta olarak tanımlanır.

Misyon halihazırdaki durum ve amaç, vizyon ise gelecek için belirlenmiş olan hedef için bir kılavuz niteliğindedir.

Kurum kültürü oluşturmanın başlıca şartlarından biri tüm paydaşların/ çalışanların ve müşterilerin kurumun misyon ve vizyonunun ne olduğunu iyi anlaması ve benimsemesinden geçer. İç ve dış paydaşlar tarafından kısa ve uzun vadeli hedeflerinin bilincinde olmak ve göreve ve sorumlulukların bu doğrultuda yerine getirilmesi kurumların geleceğe dönük hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacaktır.

Türkiye’de eğitim örgütlerinde stratejik planlama 1999-2010 yıllarını kapsayan 11 yıllık süreçte Toplam Kalite Yönetimi uygulamaları ile şekillenen süreçle ilk olarak 2010-2014 stratejik planı uygulanmış ve Milli Eğitim Bakanlığı ve eğitim örgütleri açısından bir deneyim olmuştur.

Eğitim yönetimi alanında liderlik, katılım, paylaşma, süreç yönetimi ve yerinden yönetim yükselen değerler arasında olmuştur ve olacaktır da.

İstiklalden istikbale Türkiye Yüzyılı'nı inşa etmek vizyonu ile gelenek ve gelecek arasında sağlam köprüler kurmak için, eğitimciler tarafından stratejik planlarda belirlenen vizyon, misyon ve temel değerler ifadelerinin incelenmesi, benimsenmesi, tüm paydaşların bu konuda bilinçlendirilmesi önem arz eden bir konudur.

Tarihsel süreçleri ve değişimi doğru okumak gerekir. Unutmayalım ki; dışımızdaki dünya bizden hızlı değişirken biz bu değişimi göremezsek sonumuz yakın olacaktır.