Dijital teknolojilerdeki hızlı değişim nedeniyle günlük yaşamda kullandığımız elektronik cihazların ömrü gittikçe kısalıyor. Bu durum büyük bir sorunu ortaya çıkarıyor.

Elektronik ürünlerin üretiminin sürekli olarak artması ve hızlı değişim beraberinde elektronik atıkların oluşmasına neden oluyor. Her yıl yeni modelleri çıkan akıllı telefonlar, elektronik ev eşyalarının miadını doldurması ve yenisi ile değiştirilmesi, sürekli yeni çıkan oyun konsolları gibi birçok örnek elektronik atıkları oluşturuyor. Birleşmiş Milletler’in 2020 Küresel E-Atık İzleme Raporu’nun verilerine göre her yıl kişi başı 7,3 kg elektronik atık üretiyoruz. Bu sonucun oluşmasında üretimin artması, elektronik cihazların kapasitesinin arttırılıp yenilenmesi ve tamir maliyetlerinin yüksek olması önemli faktörlerdendir. Yine BM’nin 2014 yılındaki e-atık izleme raporunda yılda yaklaşık 42 milyon ton elektronik atık olduğu saptanmıştır. Dünyada en fazla elektronik atık üreten ülke ise yıllık 7 milyon ton ile Amerika Birleşik Devletleri olmuştur.

Uluslararası Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman (WEEE) Forumu, bu yıl sonunda yaklaşık 5,3 milyar cep telefonunun geri dönüştürülmeden çöpe atılacağını tahmin ediyor. BBC’de yer alan habere göre e-atık kaynaklı çevresel sorunun artan boyutuna dikkat çekmektedir. Araştırmalarda insanların genellikle eski cep telefonlarını geri dönüşüme vermediğini ve evinde sakladığını gösteriyor. Dünya genelinde yaklaşık 16 milyar cep telefonu olduğu tahmin ediliyor. Çamaşır ve tost makinelerinden tablet bilgisayarlara aklımıza gelebilecek çeşitli elektronik atık dağının 2030 yılına kadar 74 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Dünya ciddi anlamda elektronik çöplükle karşı karşıya gelmektedir.

E ATIKLAR NE YAPILMALI?

İngiltere’de yapılan araştırma da insanların evlerinde 5,63 milyar sterlin değerinde kullanılmamış fakat çalışan elektronik eşyaların evlerde istiflendiğini belirtiyor. Evimizde eskiyen elektronik eşyaları saklama yoluna gitmemiz bu durumun daha da büyük felaketlere yol açacağını gösteriyor. Uluslararası Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman (WEEE) forumu sadece elektronik eşyaların % 17’sinin geri dönüştürülebildiğini açıklamıştır. Yapılan açıklamada elektronik eşyaların içinde altın, gümüş, paladyum, bakır, alüminyum gibi değerli madenlerin olduğunu söylemektedir. Rüzgar dürbünlerinden, güneş panellerine, elektrikli araba pilleri ve bataryalar gibi önemli maddelerin bulunması geri dönüşüm için çok önemlidir. Evimizde bulunan eski elektronik eşyalar geri dönüşüme kazandırılmalıdır. Elektronik cihazların içinde bazı zararlı maddeler bulunmaktadır. Örneğin elektronik cihazların kolayca alev almasını engellemek için kullanılan yangın geciktirici maddeler, floresan aydınlatmalarda dielektrik madde bunlardan biri. Bu maddeler uzun süre bozulmadan durabildikleri için canlılar ve bizim için zararlıdır.