Celaleddin Rumi, Mesnevisi’nde “Değer Nedir?” diye sorar ve cevaplar:

-“Buğday ve un değerlidir. Asıl amaç ve ürün olan ekmek daha değerlidir.

En değerli nedir?

Tohumun ekmeğe dönüşmesine şükreden insan daha değerlidir. Bu insan sadece bedenini değil canını da beslemiştir. Önce yok olmuş sonra başak vermiştir.”

Dünyada Değerler Eğitimi, Yasayan Değerler Eğitim Programı (YDEP) adı altında 1995 yılında Birleşmiş Milletlerin 50. yıl dönümü kutlamaları için Brahma Kumar is`in hazırladığı uluslararası bir proje olarak uygulanmaya başlanmıştır.

UNESCO tarafından desteklenen bu eğitim, tüm dünya eğitimcilerinin ortak olduğu “Yaşayan Değerler Eğitimi” adlı bir eğitimdir.

Ülkemizde de eğitim öğretimin bir parçası olan değerler eğitimine yönelik okullarımızda örtük ya da açık farklı uygulamalara rastlamaktayız.

Konya’da bu konuda bir okulumuzda Code Week Haftasıyla bütünleştirilerek yapılan bir çalışmayı burada sizlerle paylaşacağız.

İlgili okulumuzda 8-23 Ekim 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilen “CODE WEEK” haftası etkinlikleri kapsamında “İşaret Levhaları ile 4 D Eğitimi” kodlama çalışmalarına yönelik olarak, 929-1523 tarihleri arasında ülkemiz topraklarında yaşamış olan Osmanlı Alimlerimizden “İmam Birgivi’nin bir eserini öğrencilere tanıtmaya çalışmışlar.

-Osmanlı imparatorluğu zamanında telif edilmiş pek mühim ve çok feyizli bir eser olan,

- Saraydaki padişahtan köydeki çobana kadar asırlar boyunca Türkçe konuşan Müslümanların temel İslâmî kitabı, el altında bulundurulan bir ilmihal ve irşad risalesi olan,

-Herkes tarafından yararlanılsın diye Türkçe olarak yazılan,

-Halkın beğenisi kazanan, çok okunan eserlerden birisi olmakla birlikte yine halkın beğenisi kazanmış ve çok okunan bir başka eser MIZRAKLI İLMİHALİ ‘nede öncülük eden,

-İlk baskısı 1802 yılında Kazan Ünv. Matbaasında Pirguli kitabı

ismiyle basılan,

-İlk tercümesi Garcin de Tassy tarafından yapılan ve Fransızca’ya çevrilen

- İmam Birgivi’nin İtikad, ibadet, siyer, ahlak konularının veciz şekilde ele alındığı Risale-i Birgivi olarak da bilinen Vasiyetname isimli eserinden bazı alıntıları hep birlikte Zihinlerimize ve kalbimize kodlayalım düşüncesiyle yapılan bu çalışmadan bazı bölümleri zihinlerimize ve gönüllerimize kodlamak dileğiyle istifadenize sunuyoruz.

Bu satırları okuduysanız eser hakkında akademik bazı bilgileri de zihninize kodladınız demektir.

İlgili eserden “İşaret Levhaları” olarak sunulan bazı bölümler:

1-Güzel ahlakın aslı ve menbaı hikmet, şecaat, iffet ve adalettir.

Ey bu yolun yolcusu, ahiret için çalış!

Önce kalbinden kötü huyları gidermeye uğraş!

Sonra güzel ahlakları, huyları elde et!

Ta ki, her işin Şer-i Şerif üzere ola ve her iki dünyada izzet saadet bulasın.

Ya Rabbi, bizi saadeti ebediyyeye kavuşan kurtulmuşlardan ve sonsuz nimetlere ulaşan bahtiyarlardan eyle! Amin.

2-Hz Ali'den sual olundu ki, mahşer yerinde olanların hepsine aynı anda nasıl hesap sorulur?

Buyurdu ki, Allahü Teâlâ hepsine bir günde rızık verdiği gibi, bir anda hepsine hesap sorar. Allahü Teâlâ her şeye kadirdir.

3-Her kemal gençlikte elde edilir. İlim ve amel gibi. Bedenin kuvveti kemalde iken taat ve ilim kazanılır. İhtiyarlık zamanında zayıflık, hastalık ve dermansızlık bulunduğundan ibadet için kudreti olmaz, pişmanlıktan başka elinden bir şey gelmez. “Hastalıktan önce sıhhatin kıymetini bil.”

4-Günahları, sevapları ve mubahları ayırabilmek için ilim lazımdır.

Şeriatı genişçe bilmek gerekmektedir. Yüce İslam ilmi salih amellerin rehberidir.

5-Velî şu kimseye denir ki, Allahü teâlâya ve sıfatlarına âit mârifetleri bilen, ehl-i sünnet îtikadını iyice öğrenip kabûl eden, dâima tâat ve ibâdetle olup, günahlardan sakınan ve hattâ mübahlardan lezzet alma, onları isteme ile bile meşgul olmıyan kimsedir.

6-Faydalı ilim, güzel ahlak ve iyi amel için uzun ömürlü olmayı, yani çok yaşamayı istemek saadettir.

Fakat ilmi, ameli olmayıp, yaşı çok olan kimselerde bir şeref yoktur. Onlara koca cahiller denir. Çünkü uzun ömür cahillerin cahilliğini artırır.

7-Şu insanların haline ne kadar şaşılır ki dünya işlerinde tevekkül etmezler. Âhiret işlerinde çalışmayı ve tâati terkedip tevekkül ediyoruz.

Halbuki Allahü teâlâ kul- lara dünya işlerinde tevekkül etmeyi âhiret işlerinde ise çalışmayı emretmiştir. Însanlar bunun tersini yapıyorlar.

Dünya lâzımdır deyip mal toplamaya, ambarları doldurmaya çalışırlar.

Âhiret hususunda, Allah kerîmdir deyip tembellik ve gevşeklik gösterirler.

8-Bir kimse de tevazu ve hilm olsa, onun her işi zahmetsiz, tatlı, latif olur ve insanlarla güzel anlaşır. Bir kimse de kibir ve kızgınlık olsa, ondan da kolaylıkla sertlik, haşinlik ve insanlar ile kavga ve akranlarını hakir ve aşağı görmek gibi işler meydana gelir. Kibirli olandan tevazu zor ve zahmetle meydana gelir. Küfürlerinde şiddetli olan kafirlerin Müslüman olmasının zor olması gibi...

9-Söylemesi günah olan şeyi dinlemek de günahtır.

Dinleyen söyleyenin ortağıdır buyuruldu.

Söz günah ise, günah da ortak olur.

Söz iyi ise, iyilik de ortak olur.

10-“Meşguliyetten önce boş vaktin kıymetini bil.”

Boş vakitte dini ilimleri öğrenmeye ve salih ameller elde etmeye çalış.

Çoluk çocuk ve diğer işler seni meşgul etmeden önce, marifet ve kemale ve salih amelleri işlemeye gayret et.

11-Kötü zan ve düşünceden kin, düşmanlık, iftira, yalan, gıybet, hatta sövme ve dövme, şikayet ve kavga meydana gelir.

Bilakis hüsnü zan edip mümkün oldukça doğruya yorumlamalıdır.

Kuvvetli bir delil ve zannı galip olmazsa böyle yapmalıdır.

Hüsnü zandan ve düşünceden din kardeşlerine sevgi, yardım ve yakınlık doğar.

12-Ey akıl sahibi!

Dünya sana kalsa sen dünyaya kalmazsın.

13-Sen nefsini ibadetle meşgul etmezsen o seni dünya gailesiyle meşgul eder.

14-“Her faydayı akıl anlayamaz.”

15-Ahireti dünyaya kıyas etmek ahmaklık ve cahilliktir.

Hadisi Şerifte, “Dünyasını seven ahiretine zarar verir, ahiretini seven dünyasına zarar verir.

Öyleyse devamlı olanı geçici olana tercih eyle” buyruldu.

İmam Beyhaki bildirir:

Hz Ali buyurur ki, dünyanın helaline hesap, haramına azap vardır.

16-Abdullah bin Abbas (ra)

“İnsanlardan en çok sevdiklerim talebemdir.

İnsanlar arasından gelip, dersimde bulunup benden ilim öğrenirler.

Elimden gelse üzerlerine sinek kondurmazdım.”

17-Allahü Teala kusurlarımızı af eylesin.

İbadetlerimizi kabul eylesin.

Her iki dünyada da sevdikleriyle bulundursun.

Kalplerimizi ehli sünnet itikadiyle, azalarımızı şeriata uygun amel ile zinetlendirsin.

Kendi sevgisini, habibinin sevgisini, ehli beytin ve her biri birer hidayet yıldızı olan Ashabı Kiramın, alim ve evliya kullarının sevgisini kalplerimizde artırsın. Hakkı hak, batılı batıl olarak tanıtsın. Amin!

Birgivi Vasiyetnamesi - Kadızade Şerhi, İmam Birgivi

Son söz olarak;

Kişinin değeri aradığında gizlidir. Gençlerimize Hz.Ali’ye (r.a) atfen söylenen

“Önce Hakkı Öğren, Sonra Haklının Kim Olduğunu Öğreneceksin.”

Sözü ışığında, kadim kültürümüzde yer alan eserleri farklı etkinliklerle ve programlarla tanıtabildiğimiz ve onlara ışık olmasını sağladığımız sürece bu coğrafyada ve tarihte var olmaya, dünyaya umut olmaya devam edeceğiz…