2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 50. Maddesi ve buna bağlı olarak çıkarılan Define Arama Yönetmeliği çerçevesinde define aranmasına izin verilmektedir. Define aramak isteyenler, define arayacakları yerin bağlı olduğu müze müdürlüğüne bir dilekçe ile müracaat ederler.

20 ton altın var diye hayâle koşarsın ama zengin olma hayalin masrafı ile bakın nasıl biter..

Son 10 yılda, “Rüyamda gördüm”, “Dedelerimiz ‘Burada Türkiye’ye 10 yıl yetecek altın var’ derdi”, “Kralın hazinesi buradaymış” diyen 1097 define avcısına kazı için izin verildi. Altın dolu küplerle zengin olma hayali kuran definecilerin hayalleri hüsranla sonuçlandı.

Toprağın eşelendiği her yerden tarihi eser çıkar diye inanılan Türkiye’de her yıl binlerce kaçak kazı yapılıyor. Bu kazılarda defineciler tarafından bulunan binlerce eser ya yurtdışına kaçırılıyor ya tahrip ediliyor ya da ülke içinde satılıyor. İnsanlık mirası sayılan tarihi eserler, kaçakçılar tarafından tahrip ediliyor. Kaçak kazı yapan defineciler dışında Türkiye’de bu kazıları izinle yapanlar da var.

Son 10 yılda “Rüyamda gördüm”, “Dedelerimiz ‘Burada Türkiye’ye 10 yıl yetecek altın var’ derdi”, “Kralın hazinesi buradaymış”, “Ermeniler, Rumlar altınlarını buraya gömmüş” gibi taleplerle yüzlerce kişi define aramak için ilgili kurumlara başvurdu. Kriterlere uyan 1097 kazıya izin verildi. Ancak altın dolu küplerle zengin olma hayali kuran definecilerin hayalleri suya düştü. Son 10 yılda izin verilerek yapılan define kazılarında hiçbir şey bulunmadı.Yüzlerce define avcısının zengin olma hayali ise kaçak kazılar ve dolandırıcılar nedeniyle karakolda son buldu. Özellikle sit alanlarını kaçak kazılarla köstebek yuvasına çeviren defineciler, sosyal medyada adeta bir sektör oluşturdu.

Facebook’ta açılan ve yüz binlerce üyesi olan sayfalarda define aramak için gerekli malzemeler satılıyor, ücretli danışmanlık yapılıyor. Hatta bazı dolandırıcılar para karşılığı cinlerle define araması yaptıklarını söylüyor. Define aramak isteyenlerin, arama yapacakları bölgenin bağlı olduğu mülki amire Define Arama Yönetmeliği’nde yer alan belgelerle birlikte bir dilekçe ile başvurmaları gerekiyor.

Define 100 metrekarelik bir alanda aranabiliyor. Eğer arazi sahipliyse arazi sahibinden noter onaylı izin alınması şartı bulunuyor.

Ayrıca bölgeyi incelemeye gidecek olan yetkililerin yol masrafları, yevmiyeleri ve arazinin eski haline getirilmesi masrafı defineci tarafından karşılanıyor. Eğer kazı sonrası Hazine’ye ait arazide define bulunursa yüzde 50’si bulan kişiye, özel veya tüzel kişilere ait arazide bulunmuşsa yüzde 40’ı arayıcıya, yüzde 10’u ise mülk sahibine veriliyor. İzinsiz olarak define arayanlar ise 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılıyor.

Tamamen yalan üzerine kurulmuş bu sektörde inanılan en büyük yanlış her işaretin define işareti olması inancı, günümüzde her insan, her kurum, banka, firma, zengin veya fakir değerli eşyalarının yerini belirtmeden saklarken eski dönemde yaşayan insanların değerli eşyalarının yerini gösteren işaret koyduklarını düşünmeleri bu sektörde cehaletin bilgiden daha çok etkili olduğu anlamına geliyor.

Define kazısına giden herhangi bir insan malını mülkünü saklarken taştaki her işaretin define anlamına geldiğini düşünmesi trajikomik durum oluşturuyor. Bu durum böyle olunca basit veya güzel yapılan işaretler tahrip edilip bulunduğu yerde defineciler tarafından yok ediliyor ve bu işaretlere zarar verme durumu hangi bölgede hangi medeniyetler yaşamış hangi kavimler göç etmiş gibi tarihi bilgileri öğrenmemize engel oluşturuyor.