Devlet 1204 ile 1461 yılları arasında yaklaşık 257 yıl Doğu Karadeniz kıyılarında egemenlik sürmüştür. Bizans Hanedanlığı tarafından Kostantinopolis adıyla anılan İstanbul'un Haçlılar tarafından işgal edilmesi neticesinde Trabzon merkez olmak üzere kurulmuştur. I. Aleksios devletin kurulmasının ardından kendisini Roma İmparatoru olarak adlandırmıştır. Hanedanlığın devlet hâline dönüşmesinde Gürcülerin desteği de etkili olmuştur.

Fatih Sultan Mehmet tarafından 1461 yılında bir kuşatma neticesinde yıkılan devlet, 257 yıl boyunca Karadeniz kıyılarında hakimiyet kurmuştur. Tarih boyunca devlet, özellikle ünlü ticaret yolu İpek Yolu'nun üzerinde bulunduğundan Karadeniz ticaretinde büyük oranda söz sahibi olmuştur. Pontus zaten kelime anlamı olarak deniz üzerindeki yol, deniz üzerindeki ticaret yolu anlamlarına gelmektedir.

Devlet kuruluşundan bir süre sonra Sinop ve Karadeniz Ereğlisi'ni de sınırlarına katmıştır. Pontus Rum Devleti, tarihteki en parlak dönemini, I. Andronikos Dönemi'nde yaşamıştır. Bu dönemde, Selçukların devleti yıkmak adına gerçekleştirdiği girişimler başarı ile püskürtülmüştür. Devlet din politikası olarak da Hristiyanlığı benimsemiştir.

Trabzon merkezli bir imparatorluk olan Pontus Rum Devleti'nin resmî olarak tarih sahnesine çıkışı 1204 yılına rastlamaktadır. Gürcülerin desteğini yanına alan I. Aleksios, Gürcü ve Lazlardan oluşan ordusu ile verdiği başarılı mücadeleler neticesinde Trabzon'u topraklarına katmış ve burayı devletin merkezi ilan etmiştir. I. Aleksios, Selçukluların Trabzon içlerine ilerlemesine engel olmuş ayrıca bölgenin ticaretini zenginleştirerek buranın önemli bir ticaret şehri hâline gelmesini sağlamıştır. Bölge, Cenevizliler ve Türkmenler tarafından da pek çok kez kuşatılmışsa da bu kuşatmalar başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

Devletin kurucusu, devlete parlak ve güçlü dönemler yaşatan I. Aleksios'tur. Onun ardından tahta geçen hükümdarlar döneminde de devlet saltanatını korumaya devam etmiştir.

Osmanlı fetihlerinin ardından ''Trabzon Eyaleti'' olarak adlandırılan devletin kurucusu ve ilk hükümdarı I. Aleksios'tur.

*I. Andronikos Dönemi'nde Trabzon kuşatmasına kalkışan Selçuklular başarısızlığa uğratılmıştır. Kendisini Roma İmparatoru olarak adlandıran I. Andronikos, devletin sınırlarını genişletmiştir, Trabzon Ayasofya Kilisesi de onun döneminde inşa edilmiştir.

*Ardından başa geçen II. Aleksios, bölgeye sızmaya çalışan Türkmenleri bozguna uğratmış, devletin parlak dönemlerinden birinin yaşamasına sebep olmuştur. İmparatorluğun dış tehditlere karşı savunma gücünü artırmıştır.

2.Aleksios'tan sonra başa geçen III. Andronikos Dönemi'nde eyalet içinde birtakım iç karışıklıklar yaşanmış, 1340'lı yıllarda da devlet veba salgını ile karşı karşıya kalmıştır.

Devletin yıkılışını hızlandıran olay her ne kadar Timur'un Gürcistan'ı egemenliği altına alması olsa da öncesinde yaşanan iç karışıklıklar, 1340'ta ortaya çıkan veba salgını, Türkmenler ve ardından da Cenevizliler ile ticaret yollarına hakim olmak adına verilen mücadelelerin her biri devletin gerilemesinde ve çöküşünde etkili olmuştur. Devlet'in resmi olarak yıkılmasına sebep olan olay ise Osmanlı Sultanı Fatih Sultan Mehmet'in emrindeki 140.000 kişilik ordu ile şehri kuşatması ve Trabzon'u ele geçirmesi olmuştur.

Devlet, parlak olduğu dönemlerde; ticaret, denizcilik, astronomi ve mimari alanlarda önemli gelişmeler göstermiştir.

Fatih Sultan Mehmet tarafından 1461 yılında bir kuşatma neticesinde yıkılan devlet, 257 yıl boyunca Karadeniz kıyılarında hakimiyet kurmuştur.