Muğla Yatağan’da, Yatağan Termik Enerji ruhsat sahalarında özelleştirmeden önce TKİ (Türkiye Kömür İşletmeleri) döneminde başlayan arkeoloji serüveni uzun yıllar devam etmiş, 2014 yılında özelleştirmeden sonraki süreçte de Muğla Müze Müdürlüğü kazı başkanlığında 2016-2021 yılları arasında kesintisiz olarak sürdürülmüştür. Bu süreçte bir müzeyi fazlasıyla dolduracak kadar Karia bölgesinin kültürel tarihi zenginliğini bizlere sunan tarihi kültür varlıkları açığa çıkarılmıştır.

Gün yüzüne çıkmamış birçok değer 2016 yılından bu yana Yatağan Termik Enerji sahalarında yapılan kurtarma kazısı çalışmaları ile ortaya çıkarılarak gelecek kuşaklarımızın kültürel mirasına katkı sağlamaktadır. Bugüne kadar yapılan kurtarma kazıları sonucu 1.850’den fazla eser Yatağan Termik Enerji maden ruhsat sahalarından çıkarılarak Muğla Müzesi’nde sadece Yatağan’da sürdürülen kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan eserlerin sergilendiği bir teşhir salonu olan “Yatağan Kazıları Salonu”nda sergilenmektedir. Yine bu salonun tefrişatı da Yatağan Termik Enerji tarafından kazandırılmış oldu. Yatağan Kazıları Salonu bu anlamda kronolojik olarak ortaya çıkarılan tüm eserlerin Muğla Müzesi’nde sergilendiği görülmeye değer bir teşhir alanı konumundadır.

Ülkemizde arkeolojik kazılarda çok az kullandığı bilinen “arkeolojik veri tabanı” sistemi de yine bu çalışmaların e-arşiv düzeyinde belgeleme ve tarihi kültür envanterlerine, veriye kolay ulaşma noktasında oluşturulan tüm Yatağan’ın kültür envanterinin kaydının oluşturulduğu digital bir veri tabanını kapsamaktadır. Yatağan Termik Enerji’nin bilgi teknolojileri alt yapısının destekleri ile oluşturulan bu veri bankası sayesinde, arkeolojik kazılardan çıkan eserler günlük olarak rapor, belgeleme, envanter kayıt sisteminin oluşturulup, tüm verilerin geleceğe sağlıklı bir şekilde aktarılması da böylelikle sağlanmış oluyor. Yatağan Termik Enerji’nin Arkeolojik kazı yolculuğunda kurumsal olarak milli tarihe, bölgesel arkeolojik çalışmaların desteklenmesine, kültürümüze sunduğu katkı yadsınamaz derece ortadadır. Bugüne kadar yapılan kazılardan çıkan eserler eğer kurtarma kazıları yapılmamış olsaydı hala gün yüzüne çıkmamıştı. Ayrıca kaçak kazı yapanların ve definecilerin talanına uğramış durumda ağır tahribata maruz kalacaktı. Enerji ve madencilik faaliyetlerinin yanı sıra bölgenin tarihi ve kültürel değerlerinin korunmasına, insanlığın ortak mirası olan eserlerin tahrip edilmeden gün yüzüne çıkarılmasına katkıları da yadsınamaz bir gerçektir.

Kazılardan çıkan bilimsel verilerin de ayrıca bilimsel platformlarda yayın, makale, kitap, bildiri şeklinde bilgilerin paylaşılması ve tüm platformlarda uzmanlık alanı olan akademisyenler ile buluşuyor olması bilime sunulan katkıyı göstermektedir. Bu anlamda; Muğla Müze Müdürlüğü’ne ve Yatağan Termik Enerji’ye kültürel sorumluluğumuz adına teşekkür ederiz. Tüm alanlarda kültürel mirasımızın gelecek nesillere aktarılması dileğiyle.