Evet dostlar, bu hafta biraz can acıtıcı bir konuya parmak basmaya çalışacağız. Soru şu, tekerlekli sandalyeli biri ile bir ömür geçer mi?

Ön yargılardan arınarak, birazda empatiyle cevap bulmaya çalışalım.

Bulunduğum engel grubu dolayısıyla, bu konuyu kaleme alıp, almamak arasında epey tereddüt yaşamıştım. Ancak beni üzüntüye sevk eden, bizzat olayı yaşayan kişiden dinlediğim yaşanmış bir olay, engelli-sağlam ilişkisini! (kime, neye göre sağlamsa artık) biraz da uzman görüşle aktarmaya çalışacağım.

Yaşanan hikaye özetle;

Tahmin edeceğiniz üzere, hikayedeki sevgililerden biri tekerlekli sandalyede diğeri ise sağlam görünümlü.

Esas oğlanın anlattığına göre; 4 yılı aşkın bir birliktelikten sonra, Leyla ve Mecnun'un, ilişkisi bir sebep sona eriyor. Dolu, dolu sağlıklı insanların dahi yaşamakta zorlanacağı filmlerdeki mutluluk sahnelerini aratmayacak neşe, mutluluk yıllarının hatıralara zerk edilmesinin ardından, esas kızın kişiliği ve esas oğlanın sevgisi bunu aşmaya yetmiyor, girilen kısır döngüden çıkmaya tek taraflı çabalar sonuç vermiyor. Anlaşmazlıklar, sadakat, güven gibi temel ilkelerin sarsılması sonucu içi boş birçok gerekçelerle, ecel gelir baş ağrısı bahane misali, mesut ve baki olması dileğiyle çıkılan, ölüm bizi ayırana dek nidalarıyla, kim tutar sizi yüreğiyle yolun son virajına geliniyor. Buraya kadar olan kısım, tipik Türk Filmi senaryosu. Ve sıradan bir trajedi.

Ancak sıradan aşk filminin sonu, pek de izlediğimiz filmlere benzemiyor. Can sıkıcı kısım bu ayrılış söylemleri sırasında ortaya çıkıyor. Ayrılırken esas oğlana söylenen esas kızın kurduğu şu cümle dünyasını başına yıkıyor. "Sen engellisin, seninle bir geleceğimiz olamaz..." Evet Mecnun engelli, 4 yıl önce de engelliydi, daha vahimi, bunu söyleyen esas kız da engelli, ama onun engeli görünür şekilde değil. Geçirdiği ciddi bir rahatsızlık sonucu uzuv eksikliği var Leyla'mızın. Hatta onun engel durumu ilgili yönetmelikte %90 olarak geçerken, tekerlekli sandalyede hayatını idame edenin oranı %45 olarak geçiyor. Ama görüntüye bakıyoruz malum. Yani engel görünür yerdeyse engel!

Esas oğlan, esas kızın birliktelikleri süresince bu durumunu hiç bir zaman gündeme getirmiyor, onu diğer insanlardan farklı kıldığı için, bunu artı bir özellik olarak gördüğünü, onu çok daha özel kıldığını söylüyor. Ayrılık esnasında sert tartışmalar yaşanıp, sen engelisin... dediğinde dahi sende engellisin üstelik benim iki katım demiyor, kabulleniyor. Hatta birliktelikleri süresince tekerlekli sandalyeli biri ile yaşamın eksilerini, artılarını anlatıyor ki içindeki tedirginleri, kafasına takılan olası problemleri yaşantısıyla ve anlatımıyla görmesini sağlıyor. El ele verirlerse kimseye ihtiyaç duymadan yaşayabileceklerini engel yürekte olmasın deyimini yaşayarak, yaşatarak gösteriyor.

Netice itibariyle, bu hikayede de, çoğu hikayede olduğu gibi ruh güzelliği işe yaramıyor. Ayrılığın adı "engel" oluyor.

Oysa, fiziksel engeller, iki gönül bir olunca aşılıyor da, engel ruhta ise ne fiziksel tıp, ne psikoloji, ne sosyoloji nede dini, ahlaki öğretiler bu derde çare bulamıyor...

Özetlemeye çalıştığım, İçeriği çok daha kabarık, muhtemel başka teşhislerde konabilecek, bu elim ve ibret dolu hikayenin ardından gelelim bu konuda uzmanlar ne demiş?

"Engelli biri ile yakınlaşmanın size uygun olup olmadığını daha önce sorguladınız mı? Belki de sorgulamalısınız! Ancak böyle bir atılımda bulunmadan önce hayatınızda ve yaşam şeklinizde bulunan bazı hususları da göz önünde bulundurmalısınız. Sakatlıklar ve hastalıklar farklı şekillerde ve sertliklerde ortaya çıkabilir. İki insanın aynı hastalığı ya da sakatlığı, aynı şekilde deneyimleme ve hissetme ihtimali zayıftır. Bu yüzden hoşlandığınızı düşündüğünüz insan hakkında merak ettiğiniz konuları açık ve belirgin yaklaşımlar ve sorularla gidermeniz daha doğru olacaktır.

Ortak hobileriniz var mı? Diyelim ki motosiklet ile gezmek ya da tehlikeli sporlar gibi tutkularınız var; her ne kadar pek çok engelli insan bu tarz konularda aktif olmaktan hoşlansa da, bazen yapabileceklerinin bir sınırı vardır ve bunları göz önünde bulundurmanız gerekebilir. Tekerlekli sandalye kullananlar için dağa tırmanmak her zaman listenin başında bulunmayabilir. Bir göl kenarında güzel bir yürüyüşe çımaya ne dersiniz? Peki ya kürek çekme ya da kano sporları? Tekerlekli sandalye kullananların spora ilgi duymadığı gibi bir yanılsamada bulunmayın. Pek çokları, özellikle kendileri için tasarlanmış bu tarz toplu aktivitelere katılmaktan fazlasıyla hoşlanır. Daha önce hiç tekerlekli sandalye kullanarak basketbol oynamayı denediniz mi? İnanın göründüğü kadar kolay değildir. Hoş, kolay göründüğünü kim söyleyebilir ki?

Beklentileri Yardımcıdan Ziyade Partner Olabilmeniz

İnsanların tekerlekli sandalye kullananlara olan yaklaşımları çoğu zaman içlerindeki ilgi gösterme ‘gereksinimini’ tatmin etme isteklerinden kaynaklanır. Evet, günlük hayatta çoğu tekerlekli sandalye kullanıcısı bir yardımcıya ihtiyaç duymaktadır, ancak unutmayın ki siz onun randevuya çıktığı bir insansınız, hasta bakıcı refakatçisi değil! Hareket kabiliyeti kısıtlı olan insanlar gündelik yaşamlarındaki ihtiyaçları için halihazırda aileleri vardır ya da bir yardımcı tutarlar. Dolayısıyla sizden beklentileri tam zamanlı bir bakım işi değildir. Ama elbette onlara yardıma ihtiyaç duydukları bir konu olup olmadığını sormanızda bir sıkıntı yok. Bununla birlikte tekerlekli sandalye kullanıcıları bir hizmetçi değil, bir eş aradıklarını size hissettirebilmekten mutlu olacaktır.

Bir randevuya çıktığınızda, hakkında kafa yormanız gereken konu, tekerlekli sandalye kullanıcılarının randevu esnasında nasıl davranacakları değil, sizin nasıl davranmamanız gerektiğidir. Tekerlekli sandalye kullanıyor olmak hareket kabiliyeti ile ilgili sıkıntıların göstergesi iken, kullanıcının size eğlendiremeyeceğinin ya da hoş vakit geçiremeyeceğinizin göstergesi kesinlikle değildir. Onunla birlikte sinemaya gidebilir, akşam yemeğine çıkabilir, spor aktivitelerine katılabilir ve başka her hangi bir randevuda yapabileceğiniz neredeyse her şeyi yapabilirsiniz. Eğer erişim olanağından emin değilseniz, birlikte yapacağınız etkinliği karşınızdakine sormaktan çekinmeyin.

Eviniz Tekerlekli Sandalye Kullanan Biri İçin Uygun mu?

Gelelim yaşadığınız yere. Daireniz tekerlekli sandalye kullanan birinin kolaylıkla ulaşabileceği ve girip çıkabileceği bir yerde mi? Giriş katında mı? Tekerlekli sandalye için yeterli genişlikte bir banyo/tuvalet var mı? Kapılar tekerlekli sandalyelerin geçebileceği genişlikte mi? Mobilyalar arasında, eşyalara çarpmadan evin içinde gezinebilecekleri kadar boşluk var mı? Bunlar uzun süreli ilişkiler adına göz önünde bulundurulması gereken ciddi konulardır. Karşısındakinin evinde rahat yaşayamayacağını ya da onun evine rahat ulaşım sağlamayacağını bilmek, tekerlekli sandalye kullanıcısı için oldukça üzücü olabilir.

Tekerlekli Sandalye Kullanan Biri ile Çocuğum Olur mu?

Eğer tekerlekli sandalye kullanan biri ile ilişki yaşamak istiyorsanız ama günün birinde çocuk sahibi olmakla ilgili endişeleriniz varsa, size bir sürprizimiz var! Pek çok tekerlekli sandalye kullanıcısı da tıpkı sizin gibi ebeveyn olmak istemektedir. Fiziksel engelli olmak insanların çocuk yapmasına ve dahası onları sevmesine engel teşkil etmez. Pek çok engelli insan oldukça cazip profesyonel kariyerlere sahiptir ve sadece kendi gelirleriyle bile bir aileyi geçindirebilirler. Bir hastalık ya da sakatlığın yarattığı engeller hakkında düşünmeyi bırakın. Omuriliğe alınan bir darbe doğal yollarla çocuk sahibi olmayı engelliyor olsa bile, bir aile oluşturmak için elinizde tüp bebek yönteminden çocuk evlat edinmeye kadar pek çok olasılık seçenek mevcut.

Çevremdekiler Tekerlekli Sandalye Kullanan Biri ile Beraber Olmamı Yargılar

Peki ya arkadaşlarım ve ailem eşim hakkında ne düşünecek? Bu konudaki naçizane fikrimiz şudur ki, size ait olan bir ilişki hakkında başkasının düşünceleri ne kadar umurunuzda olmalı? İnsanların birlikte güzel bir ilişki yaşayabilecekleri kişileri, sırf başkalarının düşünceleri yüzünden pas geçmesi, her zaman beni üzmüştür. Bir kişi, sahip olduğu hastalıklardan ve üzerinde oturduğu tekerlekli sandalyeden çok daha fazlasıdır. Bu insanların da geri kalan herkes gibi hayalleri, tutkuları, duyguları ve ümitleri vardır. Evet, ilişkinizin başlangıcında çevrenizden eleştiri almaya hazır olun. Bu durumda ilişkinize karşı çıkan insanları eşinizle tanıştırın ve onun hakkında size harika gelen her şeyi bizzat görmelerine olanak tanıyın. Engelli insanlar hakkında daha önce sahip oldukları düşüncelerin nasıl da değiştiğini göreceksiniz!

Tekerlekli Sandalye Kullanan Birisi İle Sevgili Olunur mu?

Toparlamak gerekirse, tekerlekli sandalye kullanan birisi ile randevuya çıkmalı mısınız? Olmaması için hiçbir sebep göremiyorum. Eğer aranızda bir çekim varsa, buna bir şans verin. Nihayetinde birkaç randevuya çıkmak, o insanla hemen evleneceğiniz anlamına gelmez. Sahip oldukları yaşam şekli ile ilgili aklınızda bir soru işareti varsa, bu konuda doğrudan ve açık bir şekilde konuşun. Aklınızda düşünceler yer etmeden önce, onların bu düşünceleri sizin yerinize açıklık getirmesine izin verin.

Her şeye rağmen bu durumun sizi rahat hissettirmeyeceğini düşünüyorsanız da sıkıntı değil. Unutmayın ki seçeneklere şans verdiğimiz müddetçe, dışarıda herkes için bir başkası bulunmakta. "

Kalın sağlıcakla.