Geçtiğimiz pazar günü yapılan seçimlerde kazanan tüm belediye başkanlarını ve meclis üyeleri ile muhtarlarımızı tebrik ediyor, başarılar diliyorum. Ömrünü bu konuya adamış bir vatandaş olarak unutulmaması ve tarihe not düşmesi bakımından hazırladığım tavsiye nitelikli “Çevreci Yönetim Rehberi”ni buradan paylaşmak istiyorum:

Olurda kendisi veya bir yakını başkan olan ya da belediye meclislerinde görev alan bir vatandaşımız bunları okur ve kendisine yol haritası yapabilir. Aynı şehirde yaşayan bir vatandaş olarak kendisinden beklentilerimizi hatırlarlar.

Sayın başkanlarda, yönetime talip olan meclis üyeleri de bizlerle aynı gemide yol almaktayız. Tabii ki kendileri de sağlıklı ve temiz bir çevrede hayatlarını sürdürmek isteyecektir. İşte bu nedenle Sürdürülebilir yaşam için olmazsa olmazımız; temiz hava, temiz su ve sağlıklı gıdalar üreten verimli tarım toprakları ile yeşil dokuyu korumaktır. En önemli çevreci hareket ise TASARRUFLU OLMAKTIR.

Yerel yöneticilerimiz bu Çevreci Yönetim Rehberini, sürdürülebilir yaşamın olmazsa olmazı olarak masalarında bulundurmalı ve sık sık okumalıdır. Çünkü;

Yerel yönetimler, vatandaşların gündelik hayatlarını doğrudan etkileyen ve yaşam kalitelerini belirleyen hizmetlerin yerinde tespiti ve karşılanmasından sorumlu olan ve halka en yakın hizmet veren birimleridir. Yerel ölçekte alınan her türlü karara vatandaşların katılımının sağlanması, yerel idarelerin ihtiyaç ve sorunları doğru tespit etmesine katkı sağlayacak aynı zamanda da uygulama aşamasında toplumsal kabul ve sahiplenme sayesinde başarıyı artıracaktır.

Sürdürülebilir, sağlıklı ve yaşanabilir bir kent için, Yerel Yönetimler için, Çevreci Yaşam/Çevreci Yönetim Rehberi olarak verebileceğimiz tavsiyelerden bazıları şunlardır:

• İnsanı ve doğayı bir bütün olarak ele alan politikalar benimsenmelidir.
• Hayatın her alanına kamu kaynaklarını tasarruflu harcamayı ilke edinmelidir.
• Şehrimizin doğal varlıkları, biyolojik çeşitliliği, doğal güzellikleri, sulak alanları, tabiat alanları vb. envanteri çıkarılmalı; doğal varlıklar üzerinde insan faaliyetlerinin yarattığı baskılar belirlenmeli, gelecek projeksiyonu yapılarak risk haritaları çıkarılmalıdır.
• Doğal varlıkları ve ekosistemi koruyan arazi kullanımı ve koruma planları ilgili kurumların yanı sıra sivil toplum kuruluşlarının da katılımıyla hazırlanmalıdır.
• Yeşil altyapı geliştirilmeli ve kentsel ısı adası etkisi azaltılmalıdır. Üst ve altyapının dayanıklılığı, güvenliği artırılmalı, sürdürülebilir olmasına dikkat edilmelidir.
• Doğal afetlere hazırlıklı olunmalı, deprem gerçeği unutulmamalıdır. Kentsel dönüşüm tamamlanmalıdır.
• İmar planlarında, kentin çevresindeki doğal yaşam destek sistemleri ve şehir içindeki doğal alanlar ve yeşil alanlar dikkate alınmalı ve korunmalı; sayısı artırılmalıdır.
• Koruma-kullanma dengesinin nasıl sağlanacağı titizlikle düşünülerek ele alınmalıdır. Kentsel ranta odaklanan bakış açısı terk edilmelidir.
• Yerel iklim değişikliğine uyum eylem planları hazırlanmalı ve belirli aralıklarla geliştirilmelidir. Yerel iklim eylem planı süreçlerine diğer kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum örgütlerinin katılımı sağlanmalıdır.
• Yeşil alanlar ve kent ormanları korunmalıdır. Kentin etrafında yeşil kuşaklar oluşturulmalıdır.
• Şehri içi peyzaj çalışmalarında, site yerleşim alanlarında orman ağaçları yerine süs bitkileri ve yapraklarını döken ağaçlar kullanılmalıdır.
• Toplu taşıma kullanımı teşvik edilmelidir. Bisiklet yolları yaygınlaştırılmalı, bisiklet yolları sürdürülebilir olmalıdır.
• Kış aylarının en büyük çevre sorunu olan hava kirliliğini azaltmak adına fosil yakıt kullanımı azaltılmalı ve temiz yakıt kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
• Sürdürülebilir tarım ve hayvancılık uygulamaları yaygınlaştırılmalıdır. Tarım ve hayvancılık faaliyetleri teşvik edilmelidir.
• Gıda israfının önüne geçmek için gıda eğitimi ve farkındalığı çalışmaları başlatılmalıdır.
• Su kullanımında kayıp kaçaklar azaltılmalıdır. İçme suyu kalitesi korunmalıdır. Su tasarrufu sağlanmalı, su verimliliği seferberliği öne çıkarılmalıdır.
• Konya şehri merkezinde hemen her köşede bulunan sokak çeşmeleri kaldırılmalı, mutfaktan akan suların kalitesi iyileştirilmeli, içilebilir hale getirilmelidir.
• Araç yıkama ve halı yıkama tesislerinde en az su kullanacak sistemler geliştirilmeli su israfına dur demelidir.
• Yağmur suyu hasadı yaygınlaştırılmalı. Yağmur bahçesi uygulamaları, yeşil çatılar ve yağmur depolama sistemleri hayata geçirilmelidir.
• Su arıtma oranı artırılmalı, arıtılmış suyun geri kullanımı için yöntemler geliştirilmelidir.
• Kuraklığa dayanıklı ürün desenleri ve peyzaj bitkileri tercih edilmelidir.
• Sıfır Atık projesi uygulamalarında entegre atık yönetimi yaygınlaştırılmalı. Atıkların azaltılması için farkındalık çalışmalarına devam edilmeli, bilhassa ev hanımları teşvik edilmelidir.
• Atıkların ekonomiye geri kazandırılması projeleri hayata geçirilmelidir. Kaynağında ayrıştırma ve geri dönüşüm oranları artırılmalı, bu konuda istihdam alanları artırılmalıdır.
• Yaşadığı şehrin havasının temiz olması ve hava kalitesinin korunması için yıllardır hazırlanan ancak dosyalarda kalan, Temiz Hava Planları, istisnasız uygulanmalıdır.
• Mahalli Çevre Kurulu çevre koruma faaliyetlerinde ön plana çıkarılmalı; burada alınan kararlar kamuoyuna daha iyi anlatılmalı ve uygulanmalıdır.
• Enerji verimliliğine önem verilmeli, yenilenebilir temiz enerji kaynakları ile güneş enerjisini desteklenmeli, binalarda ısı yalıtımı ve kendi enerjisini üretecek sistemleri teşvik edilmelidir.
• Mevcut kirletici tesisler izlenmeli, sıkı bir denetim süreci yürütülmelidir. Hava kirletici tesislerin planlama ve yapım süreçleri kontrol altına alınmalıdır.
• Belediyelerin stratejik plan hazırlık ve uygulama sürecinde çevresel konularla ilgili alt çalışma grupları kurulmalı, buradan çıkacak raporlara göre gelecek planlanmalıdır.
• Kent Konseyleri ve çevreci sivil toplum kuruluşlarının bu sürece katılımı etkinleştirilmelidir. Kent konseyi çalışmaları öne çıkarılmalıdır.
• “Akıllı Kent” stratejileri çerçevesinde, bilgi teknolojileri ve iletişim altyapısının güçlendirilerek çevre, enerji, ulaşım, atık, hava kalitesi ve benzeri başlıklardaki göstergeler güncellenmeli ve kente ilişkin bu göstergeler düzenli olarak kamuoyuyla paylaşılmalıdır.
• Belediye başkanı ile vatandaşların düzenli olarak bir araya gelebileceği danışma/buluşma toplantıları gerçekleştirilmeli, şikâyet ve geri bildirim mekanizmaları etkinleştirilmelidir.
• Herkesin bir engelli adayı olduğu bilinciyle, engelli vatandaşlarımız için hayatın her alanında var olan engelleri kaldıran sistemler uygulamaya konulmalıdır.

Sonuç olarak; En büyük çevreciliğin tasarruflu olmak bilinciyle hareket eden, gereksiz yatırımlardan kaçınan, ihtiyaca göre hareket eden, hayatın her alanında tasarrufu öne çıkaran; örnek tutum ve davranışlarda bulunan, belediyenin harcadığı her kuruşta yetim hakkı olduğunu unutmayan, kamunun parasını kul hakkı bilinciyle harcayan bir başkan ve üyeleri görevlerini hem kalp huzuruyla yapmanın hem de Allah’ın rızasına layık bir kul olabilmenin onuruyla tarihe geçebilirler.

Unutmamak gerekir ki; temiz hava, temiz su, sağlıklı gıda üreten verimli topraklar siyasi görüşü ne olursa olsun herkese lazım. Bu konular siyaset üstü olarak ele alınmalı ve hareket edilmelidir. En önemli kul hakkının sağlıklı ve temiz bir çevrede yaşamak olduğu bilinciyle hareket eden belediye başkanlarının sayısının artması dileğiyle kalın sağlıcakla.