Bugün 23 Mart Dünya Meteoroloji Günü. Dünya Meteoroloji Örgütünün (WMO) kuruluş sözleşmesinin 1950 yılında aynı gün yürürlüğe girişini anmak amacıyla kutlanmakta, her yıl bir ana tema üzerine yoğunlaşmaktadır. (WMO) Yürütmek Konseyi tarafından ilan edilen 2022 Yılı Dünya Meteoroloji Günü ana teması “ERKEN UYARI VE ERKEN EYLEM”; 

Yılın her günü ve her dakikası hayatın her alanında afet riskinin azaltılması için gelişmiş erken uyarı sistemleri ve buna bağlı olarak alınacak erken eylemler hayati öneme sahiptir. Kriz yönetiminin başarısı risk analizinin doğru yapılmış olması ve buna hazırlık olmakla mümkündür. Meteoroloji Teşkilatları yaklaşan riski görüp kriz yöneticilerine önceden haber vermesi sayesinde erken önlemler alınmakta ve en az etkilenme sağlanmaktadır.

Nitekim geçen aralık ayında başlayan ve mart ayı sonuna kadar devam eden soğuk ve yağışlı havalarda Türkiye’nin sayılı güvenilir kurumlarından olan Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM), yaptığı erken uyarıları dikkate alan yerel yönetimler erken harekete geçerek vatandaşların daha az sıkıntı yaşamalarını sağlamıştır.
Birleşmiş Milletler’in (BM) uzman bir kuruluşu olan WMO, dünya atmosferinin durumunu, davranışını, kara ve okyanuslarla olan etkileşimini araştırır. Hava, iklim, toprak ve su kaynakları ile ilgili uluslararası iş birliği ve koordinasyonu sağlar.

Her dünya meteoroloji gününde olduğu gibi ana tema olarak bu sene özellikle iklim değişikliği ile artan doğal afetlere dikkat çekerek küresel düzeyde yaşanan afet riskinin azaltılması için “Hidrometeoroloji ve İklim Bilgileri”nin önemini ortaya koyabilmek amacıyla 2022 yılının konusu “Erken Uyarı ve Erken Eylem” olarak ilan edilmiştir.

WMO üyesi Meteoroloji Teşkilatlarının en büyük önceliği ve hedefi, yaşamları ve yaşam kaynaklarını hava, iklim ve su ile ilgili azlığı ya da çokluğu gibi aşırı olaylardan korumaktır ve bunu yılın belli bir gününde, belli bir haftasında, ayında ya da mevsiminde değil yılın her dakikasında, her anında başarabilmektir.

Bu nedenle 2022 Dünya Meteoroloji Günü temasının “Erken Uyarı ve Erken Eylem” olması tüm yaşamları, yaşam kaynaklarını, su ve doğal kaynakları, kısaca dünyamızın geleceğini çok yakından ilgilendirmesi nedeniyle son derece önemlidir.

Peki; doğal afetlerden nasıl daha etkin olarak korunabiliriz? Hiç şüphesiz “Erken Uyarı” bu soruya verilebilecek cevaplardan en önemlisidir. Ulusal Meteoroloji ve Hidroloji Servisleri gelişmiş erken uyarı sistemlerinin istenilen başarıya ulaşmasındaki en büyük katkıyı sağlayan unsurlardır. Erken uyarılar sonucunda, erken önlem alınmasını sağlayan ve afet riskini ve zararlarını azaltmakla sorumlu diğer kurum ve kuruluşların başarıları da Ulusal Meteoroloji ve Hidroloji Servislerinin katkıları ile doğru orantılıdır.

Belki birçoğumuz farkında olmayabiliriz ama geçtiğimiz yıl Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO) “Son 50 Yılın Afet İstatistikleri” hakkında bir rapor yayınladı. Bu rapor; hava durumu, iklim ve su ile ilgili olarak 11.000’den fazla afet olduğunu, neredeyse her gün bir afet meydana geldiğini ve bunun sonucunda da 2 milyonu aşkın ölüm meydana geldiğini ortaya koydu. Diğer bir ifade ile son elli yılda günde ortalama 115 kişi doğal afetler nedeniyle yaşamını kaybetti.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan ülkemizle ilgili rapora göre, 2021 yılı, 1024 meteorolojik afet sayısı ile en fazla ekstrem olay yaşanan yıl olmuştur. Ekstrem olay trendlerinde özellikle son yirmi yılda artış eğilimi vardır. Geçen yıl içinde ülkemizde meydana gelen meteorolojik karakterli doğal afetler, % 40 ile fırtına/hortum, % 28 ile şiddetli yağış/sel, % 13 ile dolu ve % 7 ile şiddetli kar şeklinde olmuştur. Diğer olaylar ise % 5 ile yıldırım, % 3 ile orman yangını, % 2 ile don ve heyelan, % 1’den daha az oranlarda çığ, kum fırtınası, sis, şiddetli soğuk ve kuraklık şeklinde gerçekleşmiştir 

Nasıl ki Tıp Bilimi dünyasının hastalıklara karşı ana söylemi “erken teşhis hayat kurtarır” ise Meteoroloji Bilimi dünyasının da afetlere karşı yaşam ve yaşam kaynaklarını korumak için ana söylemi “Erken Uyarı, Erken Eylem” olmak zorundadır.

 Bu arada, “Nasılsa erken uyarı var, bizi kurtarır” diyerek yeni bir yanlışa düşülmemesi gerektiği de hiç unutulmamalıdır. Her erken uyarının da kurtaramayacağı durumlar olacaktır. Allah hakkımızda hayırlısını versin. Dünya Meteoroloji Günümüz kutlu olsun. Kalın sağlıcakla.