SOSYAL MEDYA: MODERN GÜNDELİK HAYATTAKİ KAÇIŞ HETEROTOPYASI
Heterotopya bir dışlaştırma dolayısıyla içleştirme mekânıdır. Heterotopya’nın dışlaştırma mekanı olması farklı nitelikteki iktidar gücüyle gerçekleşir, buna örnek hapishaneler, psikiyatri klinikleri, huzurevleri, vb.; heterotopyanın içleştirilmesi ise özneni kendi iradesiyle kendisini kendi tarafından ötekileştirmesiyle mümkündür, örnek ise balayı süitleri, tiyatro salonları, gezi gemileri, vb..
Michel Foucault, “heterotopya” kavramı geliştirdiğinde internet hemen hiç yaygın değildi, hatta internet bile değildi ve sosyal medya da yoktu. Hoş internetin olup olmaması önemli değil, HETEROTOPYA ZATEN ÖTEKİNİN MEKÂNIDIR.
Öteki kimdir? ÖTEKİ HETEROTOPYAYI HETEROTOPYA YAPANDIR. Buradan da görüleceği üzere heterotopya aslında bir mekân örgütlenmesidir. Bu örgütlenme biyolojik/canlı bir organizmayla (insan) cansız/biyolojik olmayan nesnenin (mekân) birlikteliğidir.
Heterotopya ile insan ilişkisi de heterotopik bir ilişkidir. Bu ilişki birbirini üretir. HETEROTOPYA ARTIK HETEROTOPİK İLİŞKİLERİN BAŞLATILDIĞI YERDİR. Burası günümüzde sosyal medyadır. Bir sanal mekan olarak sosyal medya kaçış heteropya olarak örgütlenmiştir. Bedenimiz ile mekânın bütünleştiği bu SANAL METEROTOPYALAR kendimizi iyi hissetmek istediğimiz yerdir.
SANAL HETEROTOPYALARDA İSTEDİĞİMİZ KADAR SÖYLENEBİLİRİZ.
Bedenimizin mekânı olarak heterotopya bir uysallık mekanından çok fazlasıdır. Orası her şeye başkaldırdığız yer olabileceği gibi, KENDİMİZİ TEDAVİ ETMENİN DE BİR MEKÂNI olabilir. Dolayısıyla sanal heterotopyalar bir alternatif yaşam olduğu kadar yaşamın içinde bir hayatın yaşandığı yer olarak kodlanmaktadır.
İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ ÇAĞ ARTIK SÖYLENME ÇAĞIDIR.
Herkese, her şeye söylenebiliriz…
Kılımızı bile kıpırdatmayabiliriz...
Muhataplarımızı seçebiliriz…
Yazarız, yayınlarız…
Çekeriz, yayınlarız…
Yargılarda bulunuruz…
Kendimizi kontrollü veya kontrolsüz ifşa ederiz…
Bu ifşadan rahatsız olanları umursamayız…
Heterotopya bu açıdan bir konfor alanıdır. Kendimizi güvende hissettiğimiz yerdir. Çünkü alttaki likelar veya tepkiler ile aramızda mesafe vardır. Evimizde bile bu kadar güvenli değilken sosyal medya bize son derece güvenli bir ortam sağlar.
Benliğimizi kendi istediğimiz gibi inşa edip kullandığımız, yani kendi kendimizi araçsallaştırdığımız bir mekândır kaçış heterotopyası olarak soysal medya.
YENİ BİR KAMUSAL ALANDIR SOSYAL MEDYA VE BU YÖNÜYLE KAÇIŞ HETEROTOPYASI aynı zamana kamusal alan içinde kendi faydamız ve konforumuz için ürettiğimiz bir mekândır.
Modern gündelik hayatta sosyal medya bir kaçış heterotopyası olarak bizi yeni kurgusal “ben” ve yeni kurgusal “öteki” yapmanın buradalığıdır; bu kaçışın sürdürülebilirliği kaçış heterotopyasının sağlamlığına bağlı olacaktır.
