Küresel iklim değişikliği, artan nüfus baskısı, su kaynaklarının giderek azalması ve tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin ön plana çıkmasıyla birlikte tarımsal faaliyetlerde köklü bir paradigma değişimi yaşanmaktadır. Bu değişimin en dikkat çekici boyutlarından biri, “suya göre tarım” anlayışının giderek yaygınlaşmasıdır. Suya göre tarım, klasik tarım anlayışının tersine, bitkinin suya göre seçilmesini, üretim deseninin mevcut su varlığına uygun şekilde planlanmasını ve suyun verimli kullanımını esas alan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde tarımsal üretimin devamlılığı açısından büyük önem taşımaktadır. Tarım, suya en fazla ihtiyaç duyan sektörlerin başında gelir bunu her fırsatta hatırlatmak zorundayız ve dünya genelinde tatlı su kaynaklarının yaklaşık %70’i tarımsal sulamada kullanılmaktadır. Ancak bu oran, su kaynaklarının tükenme noktasına gelmesiyle birlikte ciddi bir sorgulama sürecini de beraberinde getirmiştir. Konvansiyonel tarım sistemlerinde, bölgeye uygun olmamasına rağmen yüksek su tüketimine sahip ürünlerin yetiştirilmesi, yer altı su seviyelerinin düşmesine, toprak tuzluluğunun artmasına ve ekosistem dengesinin bozulmasına neden olmuştur. Suya göre tarım ise, bu sorunlara karşı geliştirilen bilimsel ve sürdürülebilir bir çözüm modelidir.

Suya göre tarım, öncelikle agroklimatik verilerin detaylı bir şekilde analiz edilmesini gerektirir. Yağış miktarı, buharlaşma oranı, toprak su tutma kapasitesi, sulama altyapısı gibi birçok faktör dikkate alınarak bir bölgenin su potansiyeli belirlenir. Bu potansiyel doğrultusunda, bölgeye uygun olan ve suyu daha verimli kullanan bitki türleri seçilir. Örneğin, su kaynaklarının kısıtlı olduğu bir bölgede mısır veya pamuk gibi yüksek su tüketen ürünler yerine, arpa, mercimek veya ayçiçeği gibi daha düşük su ihtiyacı olan bitkilerin tercih edilmesi suya göre tarımın temelini oluşturur.

Suya göre tarım aynı zamanda modern sulama tekniklerinin kullanımını da teşvik eder. Geleneksel vahşi sulama yöntemleri, hem su israfına yol açmakta hem de toprak yapısını bozarak tarımsal verimliliği düşürmektedir. Damla sulama, yağmurlama sistemleri ve sensör destekli sulama teknolojileri, hem su tasarrufu sağlamakta hem de bitkinin ihtiyaç duyduğu suyu optimum düzeyde vermektedir. Bu teknolojiler, özellikle iklim değişikliği nedeniyle su rejimi düzensizleşen bölgelerde stratejik bir önem taşımaktadır.

Bununla birlikte suya göre tarım sadece teknik bir uygulama değil, aynı zamanda sosyo-ekonomik boyutları olan çok yönlü bir tarım politikasıdır. Tarım politikalarının, destekleme modellerinin ve çiftçi eğitimlerinin suya göre yeniden şekillendirilmesi gerekir. Çiftçilerin su verimliliği konusunda bilinçlendirilmesi, üretim deseninin merkezi planlamayla su kaynaklarına göre yönlendirilmesi ve tarımsal danışmanlık hizmetlerinin artırılması bu modelin başarısı için kritik öneme sahiptir. Ayrıca suya göre tarım, gıda güvenliğinin sağlanması açısından da önemli bir fırsat sunmaktadır. Suya göre planlanmış bir üretim sistemi, hem su krizinin etkilerini azaltmakta hem de üretimde sürekliliği sağlayarak kırsal kalkınmayı desteklemektedir.

Tarımın geleceği suyun doğru yönetilmesine bağlıdır. Artık ürünlere göre değil, suya göre üretim yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Suya göre tarım, bilimsel verilere dayalı, çevresel sürdürülebilirliği önceleyen ve iklim değişikliği ile mücadelede stratejik bir araç olan bir tarım anlayışıdır. Bu anlayış, sadece su kaynaklarının korunmasını değil, aynı zamanda tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini ve kırsal refahın artırılmasını da hedeflemektedir. Türkiye gibi yarı kurak iklim kuşağında yer alan ülkeler için bu yaklaşım, geleceğe dönük tarımsal politikaların merkezine alınmalıdır.