Çatışma Çözme Eğitimi

Bilmek ve sezmek gayreti ya da arayışı değil midir bütün mesele…

Bütün sapmalar ve yaşanan çatışmalar kaynaktan uzaklaşmaktan ve kopmaktan gelir.

Çatışma; genel olarak duygu, düşünce ve davranışlarımızda, kendi algılarımızdan ya da yaşadığımız ortam/toplumdan kaynaklı zihinsel, ruhsal, psikolojik ve sosyal yönlerden engellenme hali hissetme yada yaşama durumu diye tanımlayabileceğimiz bir kavramdır.

Amaç ve istekler arasında yaşanacak zıtlıklar birçok alanda çatışmayı kaçınılmaz kılacaktır.

Günümüz insanının sağlıklı amaçlar belirleyememesi ya da yaşanan olumsuzluklar karşısında amaçlarına ulaşamaması kendi iç dünyasında ya da çevresinde çatışmalar doğurabilecektir.

Bu yazımızda Amaç belirleme, Çatışma Çözme Eğitimi ve Stratejileri üzerine farklı kaynaklardan ulaştığımız bazı bilgilere yer verilecektir.

AMAÇ BELİRLEMEDE İZLENECEK YOLLAR

1-Amaç kişilik özelliklerine uygun olmalıdır.(Yetenek, ilgi, değer yargıları…)

2- Amacın anlaşılır olması.

3-Amacın inandırıcılığı

4-Amacın kişisel olarak kontrol edilebilirliği.

5-Amacın ölçülebilirliği.

6-Amaçlar kişisel olarak arzu edilebilir olmalıdır.

7-Amacın alternatifsizliği ve tekliği.

8-Amacın yapıcı ve geliştiriciliği

ÇATIŞMA ÇÖZME EĞİTİMİ

1-Olumlu ve etkili bir ortam oluşturma.

2-Algıları netleştirme.

3-Kişisel ve paylaşılan gereksinimlere odaklanma.

4-Olumlu enerjinin paylaşılması.

5-Önce geleceğe yönelme, sonra geçmişte neler olduğunu anlamaya çalışma.

6-Seçenekleri geliştirmeye çalışma.

7-Uygulanabilir olan seçenekleri belirleme.

8-Her iki tarafa da doyum sağlayacak adil anlaşmalar yapmaktır.

ÇATIŞMA ÇÖZME STRATEJİSİ

Johnson ve Johnson (1991), bir çatışma sırasında insanların beş farklı çözüm stratejisinden birini izleyebileceklerini belirmiş ve bu stratejileri hayvan figürleri ile simgelemişlerdir.

Kaplumbağa (Geri çekilme)

Çatışmadan kaçınmak için geri çekilirler. Sorun çıkaran kişiden uzak dururlar. Çaresizlik hissederler. Çatışmayla yüz yüze gelmektense, kabuğuna çekilmenin daha iyi olduğuna inanır.

Oyuncak Ayı (Yatıştırma)

Başkaları tarafından kabul edilmeyi ve sevilmeyi isterler. Tatsızlık çıkmaması için çatışmadan kaçınılması gerektiğini düşünürler. İlişkinin devamı için kendi çıkarlarından vazgeçerler.

Tilki (Uzlaşma)

Hem kendi amaçlarına hem de ilişkilerine orta derecede önem verirler. Uzlaşma ararlar. Kendi amaçlarının bir kısmından vazgeçerler ve çatıştıkları kişiyi de amaçlarının bir kısmından vazgeçirmeye ikna ederler.

Köpek Balığı (Güç Kullanma)

Çatıştığı kişiyi zorlar ve kişi üzerinde güç kullanmayı dener. Kendi amaçları çok önemlidir ama ilişkileri önemsizdir.

Baykuş (Yüzleşme)

Hem amaçlara hem de ilişkilere önem verirler. Sorunun çözümü için çabalarlar. Tarafların her ikisi de kazanır.

SORUN ÇÖZME SÜREÇLERİ

Crawford ve Bodin’e göre (1996) çatışmaları çözmek için başvurulabilecek üç değişik yapılandırılmış sorun çözme süreci vardır.

Müzakere

Aralarında anlaşmazlık olan tarafların ya bizzat kendilerinin ya da temsilcilerinin başkalarından yardım almaksızın birlikte çalışarak aralarındaki anlaşmazlığı çözmek amacıyla yüz yüze geldikleri bir sorun çözme sürecidir.

Arabuluculuk

Aralarında anlaşmazlık olan tarafların arabulucu denen tarafsız birinin yardımıyla aralarındaki anlaşmazlığı çözmek için yüz yüze geldikleri bir sorun çözme sürecidir.

Oy Birliğiyle Karar Alma

Aralarında anlaşmazlık olan bütün tarafların ya da temsilcilerinin, bütün tarafların destekleyebileceği bir eylem planı oluşturarak anlaşmazlığı çözmek amacıyla işbirliği yaptıkları bir grupla sorun çözme sürecidir.

Tartışma durumunda farklı tepkiler gösterilebilir; kişi sert, uyumlu ya da ilkeli davranabilir.

JOHARİ PENCERESİ

Joseph Luft ve Harry Ingram tarafından geliştirilen modelde dört pencere vardır.

Kişinin hangi pencerede olduğu diğerleriyle kuracağı iletişimi etkilemektedir.

Son söz:

Bilmek, bilinmek ve sezmek yolculuğuna çıkar ilk nefeste insan.

Kendini tanıdıktan sonra amacını anlar o an.

Amacı olan insan, çatışmaların değil çözümün parçasıdır…