Yücel KEMANDİ

Yücel KEMANDİ

Genç Osman'ın Katilleri

Genç Osman'ın Katilleri

Dramatik Olduğu Kadar Sırlarla Dolu Ölümüyle de Akıllarda Kalan Padişah:  II. Osman veya bildik unvanıyla Genç Osman, Devlet-i Aliyye'nin tarihinde, yönettiği insanlar tarafından tahttan indirilerek katledilen tek padişahtır. Çok genç yaşta tahta çıkan ve kısa sürede indirilen bu padişah, kimilerine göre ilk reformcu  kimilerine göre ise haksız yere katledilen normal bir yönetici...

Peki II. Osman'ın yenilikleri nelerdi? Kendisine karşı neden isyan edildi?

Yönetimde yanlışları var mıydı? Padişah I. Ahmed'in oğlu olarak 29 Nisan 1604 yılında doğdu. Gençliğinde sarayda üst düzey bir eğitimle yetiştirildi. Arapça, Farsça, İtalyanca ve Antik Yunanca lisanlarını öğrenmişti.

Yabancı elçilerin raporlarına göre o, Osmanlı şehzadelerinin en kültürlü ve bilgili olanıydı. Aslımda bu özelliği de sonunu hazırlayan en önemli sebepti.

1617 yılında babasının vefatı üzerine tahta geçmesi gerekirdi. Babasının getirdiği ekber ve erşed sistemi dolayısıyla, hanedanın en büyük yaştaki üyesi olan, ikinci Osman'ın amcası I.Mustafa padişah oldu.

I.Mustafa tahta geçmişti, yaş olarak büyüktü fakat akli dengesi yerinde değildi.

Devlet büyükleri padişahın bu şekilde yönetimi idare edemeyeceğine karar verdiler.

Bunun üzerine 26 Şubat 1618 tarihinde I.Mustafa odasına kilitlenerek, Genç Osman tahta geçirildi.

Sultan Osman, tahta geçer geçmez devlet görevlilerini değiştirdi. Sadaret Kaymakamı, Şeyhülislam, Rumeli Kazaskeri ve Hekimcibaşı gibi görevlere yeni kişiler getirildi.

Birinci elden Osmanlı kaynaklarına göre bu yeni görevliler, niyetleri bozuk, çıkarcı paragöz ve tecrübesiz kişilerdi ve padişahı olumsuz yönde etkilemeye başladılar.

Tam da bu sıralarda Kazaklar, Karadeniz kıyılarındaki Osmanlı topraklarına saldırıyor sonra Lehistana sığınıyorlardı. Lehistan barış istiyordu. Padişah II. Osman bunu kabul etmedi, çevresindeki yeni göreve getirdiği devlet görevlilerinin de telkinleriyle Lehistan üzerine büyük bir sefer yapmaya karar verdi.

Sefer için hazırlıklar devam ederken çok şiddetli kar fırtınaları ve ağır bir soğuk İstanbul'u etkisi altına aldı. Denizler tamamen donduğu için boğaza gemiler giremedi Osmanlıda kıtlık başladı en temel besin olan ekmeğin bile fiyatı fazlaca artmıştı.

Halk bu felaketi padişah II.Osman'ın uğursuzluğuna bağlıyordu.

Bu kıtlıklar ve uzun süren şiddetli kış ayları, padişahı seferinden vazgeçirmedi. 1621 yılının Nisan ayında Osmanlı orduları yola çıktı. Hotin yakınında Lehistan ile yapılan mücadeleler bir ay kadar sürdü. Yeniçeriler işin başından beri bu sefere isteksizdi ve yolda birtakım asker kaçakları da olmuştu. Dolayısıyla Osmanlı ordusu Lehistan askerlerini kesin bir yenilgiye uğratamadı. Sonuç olarak barış antlaşması yapılarak savaşa son verildi.

Bu seferin en önemli sonuçlarından biri, II.Osman'ın Yeniçerilerin artık işe yaramadığını düşünmesi ve yeni bir askeri sistem getirmeyi planlamasıdır. 

Aynı zamanda padişah, bu seferden sonra cariyelerle evlilik yapma adetini de bozdu. Şeyhülislam Esad Efendi'nin kızıyla evlendi. Buda önemli bir değişiklikti.

Padişah II.Osman'ın hacca gitmek isteği bardağı taşıran son damla oldu.  "Padişahın haccı bahane ettiği, Anadolu içlerinde düzenli bir ordu kurarak Yeniçeri Ocağını kaldıracağı" söylentisi ortalıkta dolaşıyordu.

Bundan başka padişah İlmiye sınıfını da ekonomik nedenlerle kendisine düşman etmişti.

1622 yılının Mayıs ayına gelindiğinde artık II.Osman, uğursuz dinsiz ve tehlikeli birisi ilan edilmişti.

18 Mayıs 1622 günü padişah hacca gitmek için maiyetindeki askerleri Üsküdar'a geçirecekti. Yeniçerilerin ve ulema sınıfının başını çektiği isyan bu tarihte patladı.

İsyancılar birkaç yüksek devlet görevlisinin kellesini istiyorlardı. Padişah ise, kendisine istek bildirmeye gelen ulemayı 'bunlar hep sizin başınızın altından çıktı' diyerek azarladı.

Padişah, istenilen kişileri isyancılara vermedi. Sonradan bir kez daha görüşmeye kabul ettiği ulemaların fetvasını yırtıp attı.

İsyancılar I.Mustafa'yı tahta geçirmek istiyorlardı. II.Osman hacca gitmekten vazgeçti ancak isyanı durdurmak imkansızdı. İsyancılar sarayı bastılar, şehrin her tarafı yangın vaziyetindeydi, her yer yağmalanıyordu. 20 Mayıs 1622 günü I.Mustafa, isyancılar tarafından padişah ilan edildi

Genç Osman, ağır işkencelerden sonra sokaklarda sürüklendi bir görüşe göre günlerce tecavüz edildi, sonrada boynu kırılarak katledildi.

Başı kesilerek katledildiğini söyleyenler, Başının kesilmesi olayını 1967-70 yılları arasında İstanbul Türbeler Müdürü olarak görev yapan Yavuz Senemoğlu, o dönemde Sultanahmet'teki türbenin restore ve bakımı sırasında Genç Osman'ın cesedini gördüğünü, kabre perişan vaziyette atıldığını, asıl ürkütücü olanın Genç Osman'ın başının olmadığını anlatmasıdır...

Birçok tarihçinin birleştiği bir başka ölüm şeklide. Yedikule'ye getirilerek burada boğdurulmak suretiyle öldürüldüğüdür. Bu tarihçilere göre Genç Osman'a ölmeden önce tecavüz edildiği görüşü de asılsızdır. Fakat II.Osman'ın idam edilene kadar birçok zulme uğradığı ve aşağılandığı bir gerçektir. Küçük yaşta öldürülerek tahttan indirilen padişah, babası I.Ahmed'in yanına defnedildi. II.Osman'dan sonra kısa süre saltanat I.Mustafa'ya kaldı. Fakat onun adli dengesizlikleri devam etmekteydi. 30 Ağustos 1623'te vezir olan Kemankeş Ali Paşa'nın önerileriyle, devlet erkanı tarafından I.Mustafa'nın tahttan indirilmesine karar verildi.

10 Eylül 1623'te I.Mustafa yeniden odasına kapatıldı ve IV.Murad tahta geçirildi. Netice itibarıyla, II.Osman'ın katledilmesi tarihimizdeki acı hadiselerden birisidir. Bizim yapmamız gereken ise, bu hadisenin sebeplerini, sonuçlarını iyi anlayarak günümüz için dersler çıkarmaktır.

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
8 Yorum
Yücel KEMANDİ Arşivi