Takip eden okuyucularım bilir ki, çalışabilir durumdaki engelli bireylerin çeşitli sosyal yardım adı altında verilen daha ziyade engellinin aile bütçesine katkı sağlayan hatta bazı ailelerin bunu daha makul gördüğü ücretlerden ziyade peşine düşmeleri gereken istihdam seçeneği olması, bu konuda baskı grupları oluşturması en büyük arzum.

Çalışma hakkı, temel bir insan hakkı olup ülkemizde de, engellilerin bu hakka erişimlerine yönelik düzenlemeler yapılmaktadır. Ancak her alanda ayrımcılıkla karşılaşan engellilerin, özellikle eğitime erişememesi; onların bir meslek edinmelerinin ve istihdamlarının önündeki en büyük engeldir. Sadece engelliler değil, engelli yakını olan çalışanlar da istihdam aşamasında birçok güçlükle karşılaşmaktadır. Bu nedenle engelli ve engelli yakını olanlar; “özel politika gerektiren gruplar” olarak nitelendirilmektedirler.

Ülkemizin de imzasının bulunduğu BM Engelli Hakları Sözleşmesi

“27.madde-Çalışma ve istihdam: 1. Taraf Devletler, engellilerin çalışma hakkını diğerleriyle eşit bir şekilde tanır ve bu hak, engellilerin açık, kapsayıcı ve erişilebilir nitelikte bir iş piyasası ve çalışma ortamında, serbestçe seçtikleri bir işte hayatlarını kazanmaları fırsatını da içerir. Taraf Devletler, çalışırken sakatlananlar dâhil tüm engellilerin çalışma hakkının hayata geçmesini, yasama tedbirleri dâhil uygun tüm tedbirleri alarak, güvence altına almalıdır” demektedir.

Konunun ülkemizdeki muhatabı engellilerin istihdam süreçleri; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı' dır.

Bilinmeli ki engelli bireylerin ekonomik ve toplumsal yaşama katılımlarının en iyi yollarından biri istihdam edilmeleridir. Türkiye’de çalışabilir durumda olan engelli nüfusun önemli bir kısmının işgücüne dahil olmadığı bilinmektedir.

Bununla birlikte istihdam edilmeyi başarmış engelli içinde durum pek o kadar parlak değil.

İstihdam halinde olanlar da çalışma yaşamında önemli sorunlarla karşı karşıyadırlar. Bu sorunların başlıcaları; işyerindeki fiziki engeller, engelli çalışanlara yönelik tutum ve önyargılar, vasıfsız işlerde, düşük ücretlerle çalışmak zorunda olmaları, terfi imkanlarının yoksunluğudur.

Engelli çalışanların karşılaştıkları sorunların Çanakkale' de bu konu ile ilgili olarak Dr. Ebru Kanyılmaz Polat tarafından bir çalışma yapılmış. Kota sistemi ile istihdam edilen 9 engelli çalışanla nitel bir araştırma gerçekleştirilmiş. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile veriler toplanmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler Maxqda Analytics Pro 2020 programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların en yoğun olarak değindikleri sorunlar; niteliklerinin altında işlerde çalışmaları, açık işlerin engellilere uygun olmaması ve olumsuz işveren tutumudur.

Engelli çalışanlar, engelli olmaları dolayısıyla hiçbir şey yapamayacaklarına dair inançların yıkılmasını istemektedirler. Toplumun ve işverenlerin kendilerine güvenmeleri halinde daha verimli olacaklarını ifade etmektedirler.

Engellilerin çalışma hayatında yaşadıkları sorunlardan, münferit olay diye bahsedebileceğimiz günlere kavuşmak ümidiyle...

Kalın sağlıcakla.