Sevgili Okurlarım,

Dört bölümlük bu yazı dizimizde, kreşler ve anaokulları hakkındaki genel bilgi ve düşüncelerimle beraber, ikamet etmekte olduğum Danimarka’daki kreş ve anaokullarının günlük işleyişini ve sistemini sizlerle paylaşacağım.

Bu yazılardaki amacımız; bir milletin eğitim veya başka sistemini övmek veya yermek değil, okuyanları bilgilendirmektir. Biliyoruz ki, “Hikmet (öğüt verici, öğretici söz) mü’minin kaybolmuş malıdır, nerde bulursa alır.” Her milletin eğitim veya başka bir sisteminin güzel tarafları vardır. “Akıllı insanlar, başkalarının tecrübelerinden ve bilgilerinden faydalanırlar.” İlaçlar, nasıl her bünyeye uymazsa, sistemler de uymaz. Milletlerin, inançları, kültürleri değişiktir.

Dini ve milli duyguların, güzel huyların, doğruluğun, güzelliğin en iyi şekilde minik yüreklere nakşetmenin bir yuvasıdır aslında anaokulları.

Küçük yaşta anlatılanlar mermere yazmak gibidir. Anaokulları, aslında çocuklara haramı, helalı, haksızlığın, hırsızlığın, küfrün kötü olduğunu, sevgiyi, merhameti, büyüklere saygı, küçüklere sevgiyi, bayrak ve vatan sevgisini yardımseverlik ve daha pek çok değerlerimizin öğretileceği bir yerdir. Küçük yaşta bu değerlerle beslenen çocuk, büyüdüğünde daha düzgün bir insan olur. Çünkü, insanı insan yapan asıl bu değerlerimizdir.

Kreş ve anaokullarının tarihine baktığımız zaman, milattan önceki zaman da bile bu kurumlara rastlanılıyor. Bizim tarihimizde, bu okullar Fatih döneminde var, şimdiki Anaokulları ile aynı anlamda olan Sıbyan Mektepleri yani çocuk okulları. İlginçtir İngilizce, Almanca ve Danca’da da bu okulların adı Çocuk Bahçesi’dir.

Fatih zamanındaki çocuk okullarında, okula başlama yaşı 4’tü. Çocuk, 4 yıl 4 ay 4 günlük olunca amin alaylarıyla (çocuk süslenir, süslü bir ata bindirilir ve mahalle çocuklarıyla beraber şenlik yaparak törenle) okula başlardı. Okulda Kur'an-ı Kerim, dini ve ahlâki bilgilerin yanında başka bilgiler de öğrenirlerdi. Diyanet, bugün bunun bir benzerini yapmakta ve çocuk gönderen veliler çok memnun.

İslam Tarihine baktığımızda bir başka versiyonunu görürüz bu sistemin. Adı okul olmasa da gerekçe aynı; ‘çocuğun iyi yetişmesi’. Peygamberimiz(sav)’in doğduğu yıllarda Mekke toplumu, Mekke çok sıcak olduğu için çocuklarının sağlıklı yetişmeleri ve Arapça o bölgede kibar ve düzgün konuşulduğu için, serin yerden gelen süt annelere verirlerdi.

“Candan öte bir can varmış, onun adı evlatmış.” Bir anne-baba için çocuğun kreşe verilmesi zor bir karardır. Ama işleri ve kariyerlerinden dolayı çocuklarının kreşe gitmesi gerekecektir. O zaman canlarının bir parçasını başkasına teslim ediyorlar. Halbuki bir çocuk için, o yaşta en iyi öğretmen, en iyi eğitmen anne babadır, onların gösterdiği şefkat ve merhameti kesinlikle bir başkası veremez. Genel tavsiye, çocukların bir yaşından önce kreşe gitmemeleri. Şartları uygun olursa kreşe hiç göndermemek daha iyi, özellikle çocuğun o yaşta anneye çok çok ihtiyacı var.

Üç yaşına gelince, çocuk artık ne de olsa büyümüştür. Şartlara göre anaokuluna gidebilir. Anaokuluna giden çocuk, okul dönemine kolay uyum sağlar, akranlarından daha fazla beceriye sahip olabilir.

Okul öncesi anaokul eğitimine katılan çocuklar,  diğer çocuklardan birkaç adım önde okul hayatına başlamaktalar.

Genel ve gelecek odaklı düşündüğümüz zaman, çocuğunuzun gelişimi için, iyi bir anaokulunun faydalı olduğunu unutmayın. Çocuklar anaokuluna gittiklerinde, okula başladıklarında ve hayatlarının geri kalanında faydalı olacak birçok ders öğrenirler.

Geçen yazılarımda okuduğunuz gibi Danimarka küçük bir ülke. 5 milyon 800 bin nüfusu ve 43.000 kilometrekare toprağa sahip.

Danimarka, 0-5 yaş arası çocukların kurumlara gitme oranı  % 83, Türkiye’de bu oran % 3.

Danimarka’da herkes vergi öder. Vergiler belediye, il ve devlet arasında paylaşılır. Bir kimsenin vergisinin yaklaşık %70’i ikamet ettiği belediyeye verilir. Belediyeler kreş ve anaokullarını açmakla yükümlüdür.  Özel kreş ve anaokullarının sayısı azdır. Hepsine ekonomik desteği belediye verir.

Çocuklar için üç çeşit bakım sistemi vardır.

1-Evde bakım (Çocuk bakım evi 0-3 yaş arası çocuklar için): Belediyenin kabul ettiği bir kadın, kendi evinde en fazla dört çocuğa bakabilir.

2-Kreş: 0-3 yaş arası çocuklar için.

3-Anaokulu: 3 yaştan 6 yaşa kadar olan çocuklar için. Danimarka’da kreş ve anaokulları genelde aynı binada iç içedir.

Gelecek haftaki ikinci bölüm yazımızı lütfen okuyunuz…